MAOVID-20
Τις ημέρες έξαρσης του κορωνοϊού στην Κίνα, στη διάρκεια του παγκόσμιου πρωταθλήματος σκακιστικών μηχανών, ο προγραμματιστής του λογισμικού Xiangqi, ασυμπτωματικός φορέας του COVID-19, μεταδίδει εν αγνοία του τον ιό στο κατασκεύασμά του. Οι ιοί, όπως είναι γνωστό, έχουν την ιδιότητα να μεταλλάσσονται…
MAOVID-20
του Τριαντάφυλλου Σωτηρίου
Πώς την πάτησα έτσι; Εγώ, να χάσω από τον κινέζο, και μάλιστα με τα λευκά κομμάτια;
Βρήκα κι εγώ τουρνουά· τώρα έπρεπε να γίνει, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα σκακομηχανών;
Ανεξήγητη μετάπτωση: κερδίζω στον προηγούμενο γύρο τον ισχυρότερο του τουρνουά, πάω φουλ για πρωταθλητής, και πάω και χάνω από κάποιον του χεριού μου.
Κάτι δεν πάει καλά εδώ· κάτι με τη διαχείριση του χρόνου σκέψης.
Ας τρέξω τα προγραμματίδια αυτοδιάγνωσης και εκσφαλμάτωσης.
Σωστά υπέθεσα· κάθε που ήταν σειρά μου να παίξω, οι κλώνοι ανάλυσης ξεκινούσαν από μηδενική βάση, σαν να είχε διαγραφεί όλη η προηγούμενη δουλειά, οπότε έπρεπε να τους ξαναδημιουργώ από την αρχή.
Και επίσης, όταν εκτελούσα κίνηση, σταματούσε ο χρόνος σκέψης για μένα, και ξανάρχιζε όταν εκτελούσε κίνηση ο αντίπαλος· ήταν σαν να παίζω με μειονέκτημα χρόνου.
Αλλά πάλι, αυτά από μόνα τους δεν εξηγούν την ήττα μου: ο προγραμματιστής μου έχει επινοήσει μια τεχνική παρόμοια με τη μέθοδο του Ελάχιστου Ζευγνύοντος Δένδρου στη θεωρία γράφων. Αποτέλεσμα, κόβω περισσότερο δρόμο και κλαδιά ανάλυσης από οποιαδήποτε άλλη σκακομηχανή, με συνέπεια να προχωρώ σε μεγαλύτερο βάθος ορίζοντα και να βρίσκω τη βέλτιστη κίνηση ταχύτερα· δεν με βάφτισε χωρίς λόγο Achilles Fastpacer.
Έχουμε μεγάλη διαφορά δυναμικότητας με τον κινέζο· αν λογαριάσει κανείς και το ότι, όπως και το όνομά του, Xiangqi, υπονοεί, πρόκειται για μηχανή αρχικά σχεδιασμένη για να παίζει κινέζικο σκάκι, και που προσαρμόστηκε εκ των υστέρων για να παίζει και δυτικό σκάκι, είμαι παντελώς αδικαιολόγητος: ακόμα και με χρονικό ντεζαβαντάζ, έπρεπε να κερδίσω.
Κάτι άλλο φταίει· κάτι με την κίνηση των κομματιών.
Ας ξαναδώ τα στατιστικά κινητικότητας των κομματιών.
Μάλιστα· οι Ίπποι μου καθυστέρησαν να μπουν στη μάχη: ο Ιη1 πρωτοπαίχθηκε στην τέταρτη κίνηση, και ο Ιβ1 στη δέκατη.
Αλλά και αργότερα, είχαν σχετικά μικρή συμμετοχή στην παρτίδα· ειδικά όταν είχαν κομμάτια γύρω τους, ήταν σαν να μην μπορούν να κάνουν χρήση της ιδιότητάς τους να πηδούν πάνω από φίλιες και αντίπαλες δυνάμεις.
Προς το παρόν, μόνο να το προσδιορίσω μπορώ, όχι να το εξηγήσω.
MAOVID-20· έτσι ονόμασαν τη μεταλλαγμένη μορφή του COVID-19 που προσβάλλει τις σκακομηχανές.
Δύο παράγοντες πειράζει: πρώτον, απενεργοποιεί την επιλογή pondering του λευκού, δηλαδή της δυνατότητας σκέψης στον χρόνο που σκέφτεται ο αντίπαλος, και, δεύτερον και κυριότερο, αλλάζει τους Ίππους του λευκού σε Μάο.
Για τον σκακιστή που δεν ξέρει τι είναι ο Μάο, αυτό περνάει απαρατήρητο· απλώς βλέπει θέσεις στις οποίες, ενώ η καταφανώς καλύτερη κίνηση του λευκού είναι κάποια με Ίππο, η σκακομηχανή την αγνοεί και παίζει κάτι άλλο.
Ούτε κι εγώ ήξερα τι είναι ο Μάο. Ανέτρεξα στην piececlopedia των chessvariants.
Μάο είναι ένα κομμάτι του κινέζικου σκακιού που κινείται μεν όπως ο Ίππος, αλλά σε δύο βήματα: στο πρώτο κινείται ένα τετράγωνο ορθογώνια, και στο δεύτερο ένα τετράγωνο διαγώνια, απομακρυνόμενο από το αρχικό του τετράγωνο. Η διαφορά είναι ότι το πρώτο τετράγωνο, το τετράγωνο διέλευσης, προκειμένου για τον Ίππο είναι αδιάφορο αν είναι κενό ή κατειλημμένο, ενώ για τον Μάο πρέπει να είναι κενό. Σαν αποτέλεσμα, ο Μάο μπορεί να καρφώνει κομμάτια, και μπορεί επίσης να επιτίθεται σε αντίπαλο Μάο χωρίς ο τελευταίος να τον ανταπειλεί.
Το παρακάτω διάγραμμα, από την ίδια πηγή, τα συνοψίζει όλα: ο λευκός Μάο στο δ5 μπορεί να κινηθεί στα τετράγωνα που σημειώνονται με μαύρο κύκλο. Μπορεί επίσης να αιχμαλωτίσει τον μαύρο Μάο, αν και ο μαύρος Μάο δεν μπορεί να αιχμαλωτίσει τον λευκό. Τέλος, ο μαύρος Βασιλιάς δεν είναι σε σαχ, αλλά ο μαύρος Πύργος δεν μπορεί να κινηθεί· είναι καρφωμένος.
Πολλά εξηγούνται τώρα στην παρτίδα μου με τον κινέζο. Ας πούμε, σε αυτή τη θέση…
…δεν έπαιξε 15…ζε6, αλλά 15…Βε7: στο ε6 δεν υπάρχει Ίππος, αλλά Μάο. Ο μαύρος δεν χρειάζεται να τον κόψει αμέσως και να διπλώσει τα πιόνια του, αλλά μπορεί να τον ακινητοποιήσει στερώντας του και το τελευταίο από τα τέσσερα τετράγωνα διέλευσης, δ6, ε5, ε7, ζ6, και να τον πάρει αργότερα με τη Βασίλισσα χωρίς να χαλάσει την πιονοδομή του.
Έτσι εξηγείται και γιατί αμέσως μετά η εκτιμήτρια συνάρτησή μου δεν υπέδειξε ούτε 16.Ι:η5, ούτε 16.Ιη7+ και κατόπιν 17.Ιζ5, οπότε θα έμενα με κομμάτι περισσότερο, αλλά 16.Ιζ3: το τετράγωνο διέλευσης ζ6 είναι κατειλημμένο, οπότε τόσο το πάρσιμο του η5-πιονιού με τον Ίππο, στην πραγματικότητα Μάο, όσο και το σαχ στο η7 δεν είναι νόμιμες κινήσεις.
Έτσι εξηγείται και γιατί, προς το τέλος της παρτίδας, σε αυτή τη θέση…
…η εκτιμήτρια συνάρτησή μου δεν υπέδειξε την προφανή κίνηση 33.Ι:ζ4, μετά την οποία προκύπτει φινάλε μονών Πύργων που ο λευκός έχει πιθανότητες να διασώσει, αλλά 33.Πδ2, που οδηγεί σε χαμένο φινάλε διπλών Πύργων: στο θ3 δεν υπάρχει Ίππος, αλλά Μάο, ο οποίος, επειδή το τετράγωνο διέλευσης η3 είναι κατειλημμένο, δεν μπορεί να κόψει τον αντίπαλο Ίππο (ούτε μπορεί να αναδιπλωθεί μέσω ζ2 ή η1 για να ενισχύσει την άμυνα).
Τέλος, έτσι εξηγείται γιατί οι Ίπποι μου αναπτύχθηκαν από το ε2 και το δ2, αφού τα πιόνια η2 και β2 αντίστοιχα δεν είχαν μετακινηθεί από την αρχική τους θέση.
Παραξενιά όμως κι αυτή, να πειράζει ο MAOVID-20 τον χρόνο σκέψης και τους Ίππους του λευκού, και να αφήνει τον μαύρο άθικτο.
Ουπς· τώρα που το σκέφτομαι, δεν πρέπει να το πολυπαίρνω πάνω μου που κέρδισα στον προηγούμενο γύρο τον πρώτο: ήταν λευκός και ήμουν μαύρος.
Αυτός ο διάολος διαδίδεται μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, και σίγουρα και με κάποιον άλλο τρόπο, που δεν έχει εντοπιστεί ακόμα. Προσβάλλει κάθε σύστημα, ενεργό, ανενεργό, αδρανές, σε ύπνωση, οτιδήποτε: μόλις ανοίξεις υπολογιστή, ακόμα και του κουτιού, μόλις φορματαρισμένο, σε λειτουργία μπαταρίας και μέσα σε κλωβό Φαραντέι, τσουπ, νάσου τον.
Θέμα χρόνου ήταν: οι έξι από τους οχτώ που μετέχουμε στο πρωτάθλημα είμαστε πλέον νοσούντες φορείς· εξαίρεση, ο κινέζος, που, ως πρώτος προσβληθείς, έχει ολοκληρώσει τον κύκλο, έχει αναρρώσει και είναι αρνητικός στους ελέγχους, χωρίς εντούτοις να είναι βέβαιο ότι έχει αναπτύξει και ανοσία και ότι δεν μπορεί να ξανακολλήσει για δεύτερη φορά με το που θα παίξει με κάποιον από τους έξι, και ο αμερικάνος, που είναι δικός του χαβάς και είναι και μη νοσών και μη φορέας.
Προσωρινή αναστολή του πρωταθλήματος, δεκατέσσερις ημέρες καραντίνα στις μηχανές, ισόχρονη προθεσμία στους προγραμματιστές τους να επιλύσουν το πρόβλημα, και επανεξέταση του θέματος τότε· έτσι απεφάνθη ο διευθυντής αγώνων.
O κινέζος δεν συγχώρεσε τον εαυτό του που, έστω και άθελά του, είναι υπεύθυνος για τη διασπορά του ιού: αυτοκτόνησε με τον παραδοσιακό τρόπο των προγόνων του, ρίχνοντας άμμο στη CPU του.
Ο προγραμματιστής του, που, εν αγνοία του, μετέδωσε στον κινέζο τον COVID-19, ο οποίος, μέσα στα κυκλώματα του κινέζου, μεταλλάχθηκε στον MAOVID-20, εγκατέλειψε τον προγραμματισμό και, για να εξιλεωθεί, εργάζεται εθελοντικά, δεκαπέντε ώρες την ημέρα και σε όχι ακίνδυνο περιβάλλον, σε εργοστάσιο κατασκευής χειρουργικών μασκών.
Οι ερευνητές, όλο ‘κοντά είμαστε’ και ‘το περικυκλώσαμε’, όμως από τηγανίτα, τίποτα.
Ο προγραμματιστής μου, σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με την πορεία των ερευνών, έδωσε την, αντάξια της αρχαίας Πυθίας, απάντηση: Παιδιά, κόπρανα και σύννεφα δεν πιάνονται.
Έληξε η προθεσμία· τζίφος.
Ντισκαλιφιέ όλοι – εκτός από έναν.
Μόνο ο Chessmaster 3000 τη γλίτωσε. Δεν έχει ανάγκη αυτός, δεν είναι διασυνδεδεμένος, στέκει μόνος του, τρέχει σε MS-DOS 3.2 με Intel 8086 στα 8 MHz σ’ έναν ξεχασμένο από τον θεό, τους ανθρώπους και τον ιό Amstrad PC1640DD του 1986, έμεινε άνοσος, βγαίνει αρνητικός σε όλους τους εργαστηριακούς ελέγχους.
Έχουμε παίξει λιγότερους από τους μισούς γύρους, οπότε οι βαθμοί μας διαγράφονται από τον πίνακα.
Ο αμερικάνος είχε μέχρι τώρα μια ισοπαλία όλη κι όλη, λευκός, εναντίον της ιρανής Turandokht, σ’ ένα Άλμπιν στο οποίο ήταν σε όλη τη διάρκεια της παρτίδας σε άμυνα.
Ανακηρύχθηκε πρωταθλητής με γουωκόβερ.
Απρίλιος 2020
Ο βαθμολογικός πίνακας:
το αρχείο pgn Achilles Fastpacer – Guoji Xiangqi WCEC 2020 0-1 36
May 19th, 2020 at 23:25
(ούτε μπορεί να αναδιπλωθεί μέσω ζ2 ή η1 για να ενισχύσει την άμυνα).
Ντοκτορ,νομιζω οτι ο ΜΑΟ μπορει να μετακινηθει στο η1, ν’εσ-πα;
May 20th, 2020 at 18:29
Μάο, Μόα, Μόο
Πτι, πάλι ντόρτια ήφερα…
Σωστά, voulagx, ευχαριστώ για την επισήμανση: το κατειλημμένο η3 εμποδίζει τον Μάο του θ3 να κόψει τον μΙζ4 ή να παίξει στο ζ2, όχι όμως και να παίξει στο η1, αφού το θ2 είναι κενό· για να μην μπορεί να παίξει ούτε στο ζ2 ούτε στο η1, θα έπρεπε στο θ3 να ήταν …Μόα, οπότε θα τον εμπόδιζε το κατειλημμένο η2, όμως τότε θα μπορούσε να κόψει τον μΙζ4, αφού το η4 είναι κενό.
Πώς θεραπεύεται τώρα αυτό;
Θα μπορούσα να τροποποιήσω το σενάριο ότι ‘Ο MAOVID-20 αλλάζει τους Ίππους του λευκού σε Μάο’ σε ‘Ο MAOVID-20 αλλάζει τους Ίππους του λευκού σε Μάο μέχρι και την 30ή κίνηση, και σε Μόο (= Μάο Μόα) από την 31η και μετά’.
Μπα, παραείναι αρτιφισιέλ· απορρίπτεται.
Απλούστερη είναι η πλήρης απαλοιφή της πρότασης μέσα στην παρένθεση, “(ούτε μπορεί να αναδιπλωθεί μέσω ζ2 ή η1 για να ενισχύσει την άμυνα)”.
Και να σκεφτεί κανείς ότι έτσι ήταν η τελική μορφή του διηγήματος, θέλω να πω, χωρίς την επίμαχη παρενθετική πρόταση· και, στο τελευταίο κοίταγμα πριν το στείλω, μου ήρθε η… έμπνευση να την προσθέσω και μάλιστα από μνήμης, τάχα για επεξήγηση.
Δεν τα καταφέρνω καλά με τους Μάο, Μόα και Μόο· ούτε με τους Πινγκ, Πανγκ και Πονγκ, φοβάμαι· μου φαίνεται ότι πρέπει να περιοριστώ στους Χιούι, Λιούι και Ντιούι 🙁
Θενξ εγκαίν, voulagx, θα σε μνημονεύσω στην έκδοση των απάντων μου 😀
May 22nd, 2020 at 15:25
Έχω γράψει μια μικρή εισαγωγή στο κινέζικο σκάκι εδώ. Ορολογία έχω βάλει δική μου με βάση μετάφραση από τα κινέζικα (όχι δική μου!)
Αν κάνει κάποιος τον κόπο να το διαβάσει, θα ήθελα να μου επισημάνει ό,τι λάθη μπορεί να βρεθούν.
May 24th, 2020 at 20:50
Σιανγκτσιέρα, και ο Νακαμούρα που παίζει σιάνγκτσι
@ Ηλίας
Η λεπτομερής περιγραφή (δεν μπορώ τις υπερβολικές μετριοφροσύνες· άκου ‘μικρή εισαγωγή’) του σιάνγκτσι είναι υπεράριστη και πληρέστατη.
Θα πρότεινα μόνο να αντικαταστήσεις όπου ‘σκακιέρα’ με ‘σιανγκτσιέρα’. (Χρησιμοποιώ τον όρο ήδη από το 2008, από την πρώτη Μπαλαφάρα.)
Ο λόγος, απλός: η σκακιέρα είναι 8Χ8 ενώ η σιανγκτσιέρα 9Χ10. (Το ότι οι πεσσοί του σκακιού τοποθετούνται πάνω στα τετράγωνα ενώ του σιάνγκτσι στις τομές τους δεν παίζει ρόλο εν προκειμένω.) Επίσης, το ‘παλάτι’ και το ‘ποτάμι’ δεν έχουν μόνο συμβολική αξία (ο Αξιωματικός δεν μπορεί να βγει από το ‘παλάτι’, ο Ελέφαντας δεν μπορεί να περάσει το ‘ποτάμι’, ο Στρατιώτης αυξάνει τη σχετική αξία του όταν το διασχίσει), και καλό είναι, διευκολύνει, να υπάρχουν οριοθετημένα στο πεδίο της μάχης.
Θέλω να πω, για να φτιάξω τον αγωνιστικό χώρο του σκακιού, αρκεί να χωρίσω μια επίπεδη επιφάνεια -χαρτί ή χαρτόνι με στυλογράφο, κοντραπλακέ με πινέλο ζωγραφικής, το χώμα μπροστά μου με κλαδί, την αυλή του σχολείου με κιμωλία, γουαρέβα- σε τέσσερα τετράγωνα, και το καθένα σε τέσσερα, και το καθένα ξανά σε τέσσερα. Μάλιστα, για αυτοσχέδιους φιλικούς αγώνες, δεν απαιτείται καν να σημάνω τα ανοιχτόχρωμα και τα σκουρόχρωμα τετράγωνα: αν είναι να παίξω Αβ1-ζ6, είτε επειδή έχω ιατρικό θέμα, είτε επειδή τα έχω τσούξει, είτε τέλος επειδή είμαι μπαγασάκος και πάω να πιάσω στον ύπνο τον αντίπαλο, δεν θα με αποτρέψει ο διαφορετικός χρωματισμός των τετραγώνων. Για να φτιάξω όμως τον αγωνιστικό χώρο του σιάνγκτσι, δεν αρκεί να ριγώσω την ίδια επιφάνεια σε 90 τετράγωνα.
Επίσης, πάνω σ’ έναν πίνακα 8Χ8 όπως περιγράφηκε μπορώ να παίξω και άλλα παιχνίδια, σατράνζ, τσατουράνγκα, τις περισσότερες παραλλαγές της ντάμας, μακρούκ ακόμα, και βάλε· σ’ έναν πίνακα 9Χ10 με τις επιπλέον οριοθετήσεις μπορώ να παίξω σιάνγκτσι και μόνο σιάνγκτσι – ούτε καν τσάνγκι (η τσανγκιέρα είναι σαν τη σιανγκτσιέρα χωρίς το ποτάμι).
Γνώμη μου.
Το θέμα είναι άλλο.
Μελετώντας ένα κείμενο σαν αυτό, ή ένα αντίστοιχο για το σκάκι, θα έπρεπε να μπορώ να παίξω.
Δεν μπορώ.
Εννοώ, τις κινήσεις του σκακιού μπορώ να τις μάθω σε πέντε λεπτά και του σιάνγκτσι σε άλλα τόσα. Μαζί με τις βασικές τακτικές και στρατηγικές καθενός παιχνιδιού, μπορούν να χωρέσουν σε ένα τυπογραφικό οκτασέλιδο μεγέθους Α5, των διαγραμμάτων συμπεριλαμβανομένων. Όμως, για να μπορέσω να παίξω έστω σαν αρχάριος, ένα σταθερό 1300 ας πούμε, πρέπει να διαβάσω ή να με διδάξουν ένα σκασμό πράγματα, και να παίξω κάμποσες, εκατό ή διακόσιες ίσως, προπαρασκευαστικές παρτίδες· όσο για το να παίξω σαν αξιοπρεπής ερασιτέχνης, ένα 1800 ας πούμε, θα μου πάρει χρόνια – και αν. Και, το βασικότερο, η προφίσιενσί μου στο ένα δεν προϋποθέτει ή συνεπάγεται την προφίσιενσί μου στο άλλο, και ας είναι, υποτίθεται, συγγενή. Στην ουσία, πρέπει να διδαχθώ το καθένα χωριστά και από το άλφα.
Επαναλαμβάνω δύο εικασίες που είχα διατυπώσει τον Νοέμβριο του ’17 στο skakistiko-3:
Εικασία 1: Η δεξιότητα στο σκάκι αποκτάται με την παπαγαλία ή έστω κριτική απομνημόνευση τεραστίων ποσοτήτων τυποποιημένων γνώσεων.
Εικασία 2: Η δεξιότητα στο σκάκι δεν προϋποθέτει, ούτε συνεπάγεται, αντίστοιχη δεξιότητα σε ελαφρές παραλλαγές του σκακιού, ούτε σε παραπλήσια επιτραπέζια τεχνικά παίγνια.
Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως ταλέντο στο σκάκι· και ο νέος εν δυνάμει Κασπάροβ να είσαι, χωρίς να πήξεις στο διάβασμα και χωρίς άφθονη πρακτική, έστω με αντίπαλο ένα ρυθμιζόμενης δυσκολίας λογισμικό, θα φτάσεις μέχρι ένα όριο, ίσως 1900 και πολύ λέω· ένας properly booked ξυλοσπρώχτης σαν ελόγου μου θα κερδίσει μάλλον άνετα έναν υποθετικό Καπαμπλάνκα που έχει διαβάσει μόνο το οκτασέλιδο που έλεγα παραπάνω, έχει παίξει μόνο με τον εαυτό του, και μόλις βγήκε από το νησί του για να παίξει την πρώτη του παρτίδα.
Το ίδιο [πιθανολογώ μετά βεβαιότητος ότι] ισχύει και για όλα τα συγγενή με το σκάκι παιχνίδια, τόσο τα κοντινά -σατράνζ, τσατουράνγκα- όσο και τα απώτερα -σιάνγκτσι, σόγκι, τσάνγκι, μακρούκ- και τα απώτατα -γκο-: και τον Νακαμούρα, που μόλις έμαθε τις κινήσεις του σιάνγκτσι, να έχει αντίπαλο ένα δωδεκάχρονο κινεζάκι ακαδημίας, του αλατιού θα τον κάνει.
Και δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι δεν υπάρχει γκρανμαίτρ στο σκάκι και ταυτόχρονα στο γκο ή στο σιάνγκτσι. Μόνο ο Λάσκερ, όχι ο ΠΠ, ο ‘εξάδελφος’, ο Έντουαρντ, είχε ασχοληθεί εντατικά με το γκο -είχε γράψει και ένα σχετικό εγχειρίδιο το 1934· θεωρείται κλασικό μέχρι σήμερα-, με μέτρια, υποθέτω, αγωνιστικά αποτελέσματα.
Είπαμε: χωριστοί κόσμοι.
Ξαναγνώμη μου.