Στιγμές
Το αρχείο με τις προηγούμενες Στιγμές Ιουλίου-Αυγούστου 2017 εδώ
21-9-2017
Ο Μάρκος Μέσκος, στο κείμενο “το κουνάβι” περιγράφει με οδύνη ένα παιδικό του τραύμα από το οποίο δεν ελευθερώθηκε ποτέ:
Στη λησμονιά πάνε χρόνια μια νύχτα στο ποτάμι μάλλον εκδρομή της παιδικής παρέας μάλλον μοναχικός περίπατος πού να θυμάμαι σούρουπο ήταν όλα έτοιμα όλα μεταμορφωμένα χρώματα όνειρα άγνωστοι περαστικοί διαβάτες όταν στο δάσος τους γεφυριού η καμπύλη νερό από κάτω κελάρυζε κι όταν κάποιο μουσούδι κουναβιού στο χώμα οσμιζόταν θαρρείς τα μελλοντικά βήματά μου· δεν το προσπερνούσα καθώς εκείνο οδηγούσε το μονοπάτι χάδια επιζητούσε στα μάτια να με δει να μου μηνύσει τι τάχα με γελάκια ακόμα από τη χαραυγή μα ξαφνικά χέρι αόρατο (ποιος αλήθεια) μου ’δωσε την αιχμηρή τζουγκράνα από δίπλα κι εγώ μ’ αυτήν καμακώνοντας το ζωάκι το αποτελείωσα· και τα όνειρα λένε την αλήθεια μα ψαχούλησα ευθύς το στέρνο να δω αν έπνεε ζωή – ήταν νεκρό. Από τότε (μην παραξενεύεσαι μικρέ μου φίλε) όνειρα δεν έχω δεν ονειρεύομαι φοβάμαι τα όνειρα· κοιμάμαι μ’ ανοιχτά μάτια μην κάνω πάλι το κακό το λάθος το αποτρόπαιο το απάνθρωπο.
(Ελεγείες, Β΄ τόμος, σελ. 234)
21-9-2017
“Πέτρες σημάδια νεκρών πατούσαμε στον λόφο
Ξάφνου περίεργος κρωγμός (από την γκορτσιά την πικραμένη;)
Στο τέλος είπεν ο Γιάννης: χωρικός προσευχήθηκα εδώ.
Μας διώχνει όμως το αίμα. Λίγοι αντέχουν.”
Ποιητής της ιστορικής μνήμης, με καταγωγή από την απαγορευμένη μακεδονική μειονότητα, με στίγμα στον εμφύλιο, λόγος χωρίς γλυκασμούς και ωραιοποιήσεις, συναρπαστικός. Είχε τη δύναμη να λέει το ακρότατα τραγικό. Ο λόγος του πλουτισμένος από λέξεις-κειμήλια, ελληνικές, τούρκικες και σλάβικες, που υποδηλώνουν μια χαμένη πια πολιτισμική και εθνοτική ποικιλία της Μακεδονίας.
21-9-2017
Με το ίντερνετ είναι διαφορετικά και μάλλον καλύτερα. Οι ελληνικοί σταθμοί δεν ακούγονται πια, αλλά κολλάς σε εναλλακτική μουσική από σταθμό του Σιάτλ, στο “χορό μεταμφιεσμένων” του Βέρντι από το τρίτο πρόγραμμα της RAI, σε μουσική από την Καραϊβική από πειραματικό σταθμό του Μπαρμπέιντος. Η λίστα μου έχει γύρω στις 200 προεπιλογές. Μπορεί να μην είναι “μέρα ραδιοφώνου” σήμερα αλλά θέλω να μοιραστώ ότι πάντα μια από τις πιο πιστές συντροφιές μου ήταν όλες εκείνες οι νύχτες της ερτζιάνα.
20-9-2017
Μετά από ενδεικτικά περιστατικά που μου συνέβησαν, παραδέχομαι πλέον πως είναι εξοργιστικά απλό να σε “τσακώσουν” αν απλώς έχουν δει λίγο παραπάνω γαλλικό κινηματογράφο.
19-9-2017
φωτ 1. Σ’ αυτές τις περιοχές καλό είναι να ζυγώνει με κάποιο δέος. Να μη χαχανίζει, να μην ειρωνεύεται, να μην κάνει πνεύμα – δεν κομπάζουν από αυτά – και να κοιτάει, να κοιτάει με ήπιο βλέμμα και προς την ιδία κατεύθυνση. Το κορτάρισα με όλο το μαγαζί δεν ενδείκνυται ούτε και αποδίδει. Οι σκληροί λαϊκοί άνθρωποι νιώθουν συμπάθεια για τους υποταγμένους ανθρώπους. Γι’ αυτούς που μπορεί να πει κανείς το «ναι μεν, αλλά…»
φωτ 2. Κάθομαι στο πατάρι της καφετερίας και κοιτάω την κίνηση. Είμαι ένα παμπάλαιο, αντεπιστέλλον όμως, μέλος της κοινωνίας αυτής. Στις επαρχίες όταν έβλεπα στις ελληνικές ταινίες την Ομόνοια, που εμφανιζόταν συχνά πυκνά, ιδίως από τότε που την εμπλούτισαν με τα τρεχούμενα νερά, αναπηδούσα. Θαρρούσα πως θα ιδώ τους φίλους μου ή τον εαυτό μου και φοβόμουνα. Είναι ο δικός μου χώρος αυτός, που με λύτρωσε από τη βαριά σκιά άλλων χώρων. Και αυτό, θαρρώ, συμβαίνει με πάρα πολλούς που τους βλέπω με συγκίνηση να κινούνται εκεί.
Κοιτάζοντας όλη αυτή την κίνηση, μου έρχεται να κάνω και να πω αυτά που έκανε, κατά τον Ηρόδοτο, ο Ξέρξης, όταν επιθεώρησε το στρατό του και το στόλο του. Πρώτα μακάρισε τον εαυτό του και μετά εδάκρυσε. «Ούτε ένας από αυτούς δεν θα υπάρχει σε εκατό χρόνια», είπε. Ναι, ούτε ένας – τίποτε.
• Ομόνοια 1980, Γιώργου Ιωάννου, εκδόσεις “Κέδρος”, 1987.
17-9-2017
Λευκά κρίνα πλημμύρισαν το κοιμητήριο, για να σκεπάσουν ένα άνθος, την αγάπη που κοιμήθηκε νωρίς. Κ., δύναμη να έχετε όλοι…
16-9-2017
Μια σεφαραδίτισσα της Θεσσαλονίκης που ήταν η Στέλλα, με το επώνυμο Χασκήλ, θα είχε και έναν ιδιαίτερο λόγο να θυμάται μοναδικά από που ταξίδεψε εκείνη πριν πέντε αιώνες, δηλαδή την Ανδαλουσία – και ίσως πολλά ακόμη. Σαν να είναι η ηχογράφηση το πρόσχημα.
15-9-2017
Βλέποντας την μαυρίλα, ειδικά στη Σαλαμίνα, θαρρώ είναι πολύ θλιβερό και για έναν λόγο ακόμα πέρα από όλους τους άλλους: στο νησί αυτό, στεριανό νησί τόσο κοντά στον Πειραιά και το Πέραμα, δεν νομίζω να έχει κολυμπήσει ποτέ κάποιος εύπορος, άνθρωποι της ανάγκης πάνε και από ανάγκη. Και όσες φορές έχετε πάει στη Σαλαμίνα από τη δυτική πλευρά, νότια της πόλης, βλέπετε τα σπίτια δεν είναι σαν αλλού, πολύ απλά χτίσματα αλλά δίπλα στο κύμα και μπαίνουν στη θάλασσα.
15-9-2017
“Την ξέρω μόνο από μια φωτογραφία, κίτρινο άστρο στο λαιμό της να φορά…Μα ποιος θυμάται να μου πει γι’ αυτή τη Στέλλα με το παράξενο επώνυμο Χασκήλ…”
Στον Η.Κ. που αναζήτησε κάποτε τα ίχνη της κρατώντας μια φωτογραφία, ρωτώντας τους παραξενεμένους περαστικούς στα πήγαινε έλα, στη Μοναστηρίου, στην Κομνηνών, στην Καρόλου Ντηλ.
Ο Ηλίας Βολιώτης Καπετανάκης (ο Η.Κ.) γράφει ότι σε κανένα από τα τραγούδια της δεν ακούγεται ένας άντρας να τη χαιρετάει. Ήρθε σοβαρή, συγκρατημένη, από άλλη παράδοση (εβραϊκή), κέντησε με τη λυπημένη φωνή της και άφησε αυτό τον κόσμο νωρίς.
14-9-2017
Αδιαπέραστη και συμπαγής καθημερινότητα, ασάλευτη, όπως ακριβώς τα τείχη της πόλης. Της Ρώμης. Η παλιά ώριμη μονοτονία του κόσμου του Μοράβια. (φωτ. Στέλλα Εξάρχου).
13-9-2017
Σε μια μεγάλη λεωφόρο, κάποιας μεγάλης πόλης της Λατινικής Αμερικής, ένας άνθρωπος περιμένει για να διασχίσει το δρόμο. Ριζωμένος στην άκρη του πεζοδρομίου, μπροστά σε ένα ακατάπαυστο ρεύμα αυτοκινήτων, ο πεζός περιμένει δέκα λεπτά, περιμένει είκοσι λεπτά, περιμένει μία ώρα. Κοιτάζει αριστερά, κοιτάζει δεξιά και βλέπει έναν άντρα να κάθεται ακουμπισμένος στον τοίχο και να καπνίζει. Οπότε τον ρωτάει:
—Συγνώμη, τι πρέπει να κάνω για να περάσω απέναντι;
Και ο άλλος του απαντά:
— Δεν ξέρω. Εγώ γεννήθηκα από την εδώ πλευρά του δρόμου.
(Μικροδιήγημα του Εδουάρδο Γκαλεάνο).
13-9-2017
Ένας παλιός εραστής τηλεφωνεί στη μοναχική πρωταγωνίστρια της ιστορίας από έναν θάλαμο στο πουθενά, στο midwest, μετά από “έτη φωτός” (a couple of light years ago -με το αθώο κοινό λάθος ότι τα έτη φωτός είναι μονάδα χρόνου, ενώ είναι μονάδα απόστασης), εμφανίζεται το φάντασμά του τη νύχτα εκείνη με το γεμάτο φεγγάρι – και η νοσταλγία παλεύει με τη σκουριά. Αυτό το τηλεφώνημα μπορεί να μην έγινε ποτέ, να είναι μια αντικατοπτρική Φάτα Μοργκάνα ψυχής.
Το απόλυτο τραγούδι χωρισμού κατά τη γνώμη μου.
As I remember your eyes/ Were bluer than robin’s eggs/ My poetry was lousy you said/ Where are you calling from?/ A booth in the midwest.
Η Τζόαν Μπαέζ ποτέ δεν έγινε κολαούζος και διασκεδάστρια απίθανων ηγετών σαν κάτι Μπόνο, ούτε πούλησε χριστουγεννιάτικα σαν τον Ντίλαν ο οποίος μοιάζει πλέον με γερασμένο και σκυθρωπό ξωτικό, πάντα καλή.
12-9-2017
“Are you ok?” I asked. “Annoyed” he said.
10-9-2017
Η ευστάθεια…
… του Οίκου των Άσερ ήταν εμφανώς προβληματική. Το οικοδόμημά τους έπασχε. Όπως άλλωστε και ο Ρόντρικ Άσερ, που υπέφερε από μια ακατονόμαστη και μοιραία αρρώστια. Όταν πια πλησιάζει το τέλος, ο Έντγκαρ Αλαν Πόε βάζει τον αφηγητή να τρέχει για να ξεφύγει μέσα στη θύελλα. Γυρίζοντας πίσω του το κεφάλι, στο φως μιας αστραπής, βλέπει τον αρρωστημένο πύργο να σωριάζεται σε συντρίμμια, μαζί με το αρρωστημένο περιεχόμενό του. Κάποτε μερικοί ρομαντικοί έβλεπαν λυρικές ομοιότητες με ένα κοινωνικό σύστημα που πλησίαζε στα όριά του, αλλά…
9-9-2017
Tίποτα δεν ξέρει ο ήλιος για τις μόνες κυρίες πίσω από τα αστικά παράθυρα.
8-9-2017
Δημιούργησα ένα έπος
με ήρωα έναν ανήξερο
που ιδέα δεν είχε
Όπλα του έδινα
κι εκείνος ρήμαζε σε σχισμές
της ιστορίας
Άσχετος –
Τόσο στην ειρήνη -τόσο στον πόλεμο […]
(Δ, Δημητριάδης, ”Σύμβολα απουσίας”)
7-9-2017
(¡Bienvenido, Mister Marshall! – Καλωσόρισες κύριε Μάρσαλ). Κωμωδία του 1953 από την Ισπανία που ο σαρκασμός της ξεγέλασε την βλοσυρότητα των λογοκριτών του Φράνκο. Το χρονικό μιας μικρής πόλης, της Βιγιάρ ντελ Ρίο. Οι κάτοικοί της πληροφορούνται την άφιξη στη χώρα αμερικανών πολιτικών και ετοιμάζονται να εντυπωσιάσουν τους επισκέπτες με διάφορα χάπενινγκ, ελπίζοντας οι άνθρωποι το χωριό να περιληφθεί στους στόχους του Σχεδίου Μάρσαλ. Τελικά η πομπή των πολιτικών περνάει από τo δρόμο χωρίς να σταματήσει στιγμή, σαν να μην υπήρχε το χωριό, και οι κάτοικοι κατεβάζουν απογοητευμένοι τα γιορταστικά στολίδια επιστρέφοντας στην καθημερινότητα.
Μπονζούρ μεσιέ Μακρόν, μεσιέ λε πρεζιντάν.
7-9-2017
Η περίφημη μαύρη περούκα της Μπριζίτ Μπαρντό στην ταινία του Γκοντάρ “Η Περιφρόνηση” (le mepris, 1963) που καταφανώς, ως σκηνοθετικό εύρημα, εξωτερικεύει την ψυχική κατάσταση και την ερημιά της πρωταγωνίστριας.
Στην ταινία που ανεπαίσθητα δανείζεται στοιχεία από το μύθο του Οδυσσέα και της Πηνελόπης, η περιφρόνηση της γυναίκας προς τον εραστή της ζωής της έρχεται σταδιακά ακολουθώντας την προηγούμενη ψυχική αποξένωση, είναι μελετημένη κατά ανθρώπινη φύση, είναι το αντίθετο του έρωτα (ποτέ άλλωστε το αντίθετό του δεν ήταν το μίσος) και φτάνει να γίνει απόλυτη, κοροϊδευτική, παράλογη, τρομαχτική.
6-9-2017
Κάποιος έγραψε ένα απίστευτα βαρετό μέρος για τρομπόνι και η ορχήστρα προσαρμόζεται στις νέες απαιτήσεις.
5-9-2017
Καμιά φορά φτάσαμε στο Κερατσίνι. Είχα τέτοια πείνα, νοσταλγούσα κάτι μακαρόνια με λάδι. Λέω: να ‘χα μια καραβάνα, τίποτα να φάω. Πέφτω στο νερό. Πέσανε και οι άλλοι. Βγαίνοντας έξω, ήταν ένας κι έβοσκε κάτι πρόβατα. Μου έδωσε ένα παλιό πουκάμισο και έβαλα. Παρέα με έναν Χιώτη ξεκινάμε για τον Πειραιά. Φτάσαμε σε ένα εξοχικό και θυμάμαι μαγείρευε φασολάκια. Ήταν κι ένα ζευγάρι μέσα.
Λέω: «με συγχωρείτε, λίγο νερό μας δίνετε;»
«Από ποιο μέρος είστε ρε παιδιά» μας λένε.
«Τώρα, οι πρώτοι πρόσφυγες που ήρθαμε από τη μικρασία»
«Καθίστε» μας λέει το ανδρόγυνο. «Βάλτους να φάνε».
Φάγαμε λοιπόν μια μερίδα φασολάκια, έτσι μπόλικα, και μας κέρασαν και ρετσίνα. Και να ναι αυτοί που μας κέρασαν υπέρ του βασιλιά. «Μη στενοχωριέστε ρε παιδιά, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ναι». Και για το μαρμαρωμένο βασιλιά και τέτοια.
Λέω: «εγώ έφαγα. Ευχαριστώ πολύ, γεια σας». Και φύγαμε. Είχα θυμώσει πολύ…
(σαν σήμερα, 1922, οι πρώτοι πρόσφυγες από την Ιωνία φτάνουν στον Πειραιά και στο μονόλογο από τον Θίασο αποδίδουν σε μεγάλο βαθμό τα δεινά στον εδώ κούφιο και εγκληματικό μεγαλοϊδεατισμό που έφτασε στα έσχατά του με την τυφλή εκστρατεία προς την Ανατολία)
5-9-2017
Το φευγιό της Άννας (φωτ. Στέλλα Εξάρχου).
4-9-2017
Ο Μπόρχες γράφει κάπου πως ένας Σκωτσέζος πωλητής του είχε προμηθεύσει ένα βιβλίο που ήταν άπειρο. Το άνοιγε, οι σελίδες ήταν ανακατεμένες και ποτέ δεν μπορούσε να επιστρέψει στην προηγούμενη, αλλά και η επόμενη πάντα διαφορετική. Ήταν άπειρες. Τον τρομοκράτησε τόσο πολύ που σκέφτηκε να απαλλαγεί και να το κάψει, αλλά μετά σοφά κατάλαβε πως η άπειρη πυρκαγιά ενός άπειρου βιβλίου θα κατέστρεφε τον κόσμο. Οποιοσδήποτε επίσης το έπαιρνε, θα μπορούσε να αφανίσει τα πάντα. Και όπως η ασφαλέστερη κρυψώνα για ένα φύλλο δέντρου είναι το δάσος, το καταχώνιασε σε ένα ψηλό ράφι στη χαώδη δημόσια βιβλιοθήκη του Μπουένος Άιρες, όπου ίσως υπάρχει ακόμα.
Τα Διάφανα Κρίνα, κρατούσαν όπως πάντα τη μελαγχολία του απείρου σε έναν εσωτερικό ανθρώπινο κόσμο που έχει όρια και τραγουδούσαν για κάποιον “που πάντα θα ‘ρχεται από το άπειρο σε σένα…”
3-9-2017
Δωμάτιο δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή. Η “άλλη Αμερική” του σπουδαίου Έντουαρντ Χόπερ, με τους ασήμαντους ευάλωττους ανθρώπους, πάντα αγέλαστους και αινιγματικούς, απέναντι στη γιγαντοσύνη των κτιρίων και των τοπίων.
2-9-2017
Ο νεοϋρκέζος Γκάρι Γουίνογκραντ που φωτογράφιζε πάντα ανώνυμους καθημερινούς ανθρώπους στο δρόμο και συνήθως με την τάση να φύγουν πολύ βιαστικά, ουδέποτε νωχελικά, να φύγουν για πού; Ο μελαγχολικός ακινητοποιημένος χρόνος της φωτογραφίας σαν σφάλμα.
1-9-2017
Και καθώς είναι 1η του Σεπτέμβρη σήμερα, ο -ένας όμηρος- Ιρλανδός ποιητής Μπρένταν Μπίαν είχε την τύχη στη σύντομη ζωή του να συναντηθεί με ένα σχεδόν μεθυσμένο όραμα: φαντάστηκε τον Σεπτέμβρη σαν ένα μισοδαγκωμένο μήλο πεταμένο σε ένα πάρκο του κέντρου του Μπελφάστ, με χαραγμένα πάνω πέντε δόντια από παιδάκι, πέντε δόντια που κοροϊδεύουν χωρίς έλεος λοχαγούς και βασιλιάδες.
1-9-2017
In urban dogs we trust: μια ιστορία για αρραβωνιασμένα σκυλιά και θυμωμένους σπουδαστές. Φωτ. Mirto Tsil.
Νουβέλες αδέσποτων ζώων (μπορεί και αδέσποτων ψυχών, γενικότερα).
1-9-2017
Μάνα και γιος, σε δυο φωτογραφίες με διαφορά 47 ετών, στον εθνικό κήπο (1968 και 2015). Η μάνα έχει εμφανίσει άνοια αλλά εξακολουθεί ν’ απολαμβάνει τους περιπάτους. Αφήνοντας με απόλυτη εμπιστοσύνη το χέρι της, χωρίς καμιά έγνοια για τη διαδρομή ή τον προορισμό.
August 31st, 2017 at 4:18 pm
Τη σελίδα Στιγμές την αρχειοθέτησα με τις δημοσιεύσεις Ιουλίου-Αυγούστου, από 1 Σεπτεμβρίου, η σελίδα ξεκινά και πάλι κενή, με περίπου μια νέα καταχώρηση καθημερινά.
Το αρχείο Ιουλίου – Αυγούστου 2017
Στην ίδια σελίδα αρχείου βρίσκετε και τα σχόλια επισκεπτών που δημοσιεύτηκαν στη σελίδα.
September 1st, 2017 at 3:20 pm
Καλό σας μεσημέρι! Σε συνέχεια της προηγούμενης συζήτησής μας προ δεκαημέρου, που έγινε στην σελίδα που μεταφέρατε σε αρχείο: Να σας ενημερώσω ότι σας έστειλα προ ολίγου στην διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μια φωτογραφική περιήγηση στην Κάσο με μερικές σύντομες περιγραφές που συνδυάζονται ελεύθερα με την ιστορία και την παράδοση του νησιού. Αν νομίζετε πως ταιριάζει έστω και μια με την φυσιογνωμία των Στιγμών θα χαρώ πολύ.
September 1st, 2017 at 6:30 pm
@ Α. Σαραντόπουλος: Τις έλαβα, ναι, σας ευχαριστώ. Είναι πολύ ωραίες φωτογραφίες και οι λεζάντες πολύ εύστοχες και διεισδυτικές. Από την άλλη εβδομάδα θα προσθέσω μέρος από το άλμπουμ. Παράξενο νησί, πολύ νότιο, με ιδιότυπη απομόνωση.
September 4th, 2017 at 8:47 am
Πέρασε ένας χρόνος, με τη σημερινή μέρα, από τότε που πέθανε ο Θάνος Ανεστόπουλος και σκέφτηκα να βάλω εδώ στις Στιγμές ένα από τα τραγούδια των Διάφανων Κρίνων που λόγω της εννιάλεπτης διάρκειας ακούγεται λιγότερο.
September 5th, 2017 at 9:48 pm
Για 4-9-2017 από τα πιο μεγάλα τραγούδια των Διάφανων Κρίνων και τους στίχους έχει γράψει ο μπασίστας Παντελής Ροδοστόγλου…
September 6th, 2017 at 10:19 pm
Che scioglie il sangue dint’e vene
Όπως και για την Ντεσσί προ ημερών, θα χρησιμοποιήσω πάλι τις ‘Στιγμές’ ως misc. γενικού περιεχομένου.
Δέκα χρόνια σήμερα χωρίς τον πλέον αναγνωρίσιμο λυρικό τραγουδιστή. Ας μην τον ακούσουμε σε ένα ακόμα Nessun dorma ή E lucevan le stelle ή Vesti la giubba, αλλά σε κάτι μάλλον αναπάντεχο για τον τύπο της φωνής του, την πανδύσκολη άρια Ah, mes amis, quel jour de fête από την ‘Κόρη του Συντάγματος’ του Ντονιτσέττι, αυτή με τα εννέα ‘υψηλά ντο’ (high Cs), που έρχονται σε τέσσερα ζεύγη -στη συγκεκριμένη εκτέλεση, στα 5’21”, 5’28”, 5’48”, 5’55”- συν την αδιανόητη κορώνα του τέλους. Κανονικά προορίζεται για ελαφρούς τενόρους, στυλ Χουάν Διέγο Φλόρες, οριακά και Λώρενς Μπράουνλη· απόδειξη ότι οι εκάστοτε Κορέλλι και ντι Στέφανο και Ντομίνγκο δεν διανοήθηκαν να την πλησιάσουν. Όμως, ο Πάβα δεν είχε τέτοιους περιορισμούς…
Η ερμηνευτική του δεινότητα καταδεικνύεται και ‘εκτός έδρας’, στο περίφημο Caruso του Λούτσιο Ντάλλα. Ο τρόπος που τονίζει τις λέξεις, χωρίς θεατρινίστικες υπερβολές, καθηλώνει. Να προσεχθεί ότι προφέρει το Sorrento -πολίχνη κοντά στη Νάπολι, απέναντι από το νησάκι Κάπρι- στη ναπολιτάνικη διάλεκτο, Surriento: ο τενόρος Ενρίκο Καρούζο, στιγμιότυπο της ύστερης ζωής τού οποίου περιγράφει το τραγούδι, ήταν ναπολιτάνος.
September 7th, 2017 at 12:28 pm
@ Σπαραφ. Ο Στάινιτς και ο Καπαμπλάνκα έχουν μείνει στο ίδιο ξενοδοχείο στην Αβάνα με τον Ενρίκο Καρούζο, στο Inglaterra Grand Hotel (κουβανική εκδοχή της Μεγάλης Βρετανίας;) και το γράφει στο εκπληκτικό βιβλίο πάθους για τον Στάινιτς The Steinitz Letters o Κ. Λαντσμπέργκερ. Το βιβλίο υπάρχει ολόκληρο ονλάιν και το συγκεκριμένο απόσπασμα εδώ
Ακόμη, χωρίς να προξενεί έκπληξη βέβαια, ο Σμίσλοβ είχε σαν καλλιτεχνικό είδωλο τον Ενρίκο Καρούζο. Το απόσπασμα από τον Α. Σουλτζ εδώ
September 9th, 2017 at 5:29 pm
@ sc
Καλά, το ότι είδωλο του Σμύσλοβ (έτσι τον λέμε όλοι, αλλά είναι μάλλον Σμυσλώφ) ήταν ο Καρούζο, δεν μου λέει και πολλά: και ο Κώστας Μαρτάκης μπορεί να έχει είδωλο τον Νατ Κινγκ Κόουλ, όμως άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας 😀
Σοβαρά τώρα: Αν κρίνει κανείς από αυτό το δείγμα, λαμβάνοντας υπόψη και ότι τον συνοδεύει μια ολιγομελής ορχήστρα δωματίου και ότι ακόμα και τις ξενόγλωσσες άριες τις ερμηνεύει στα ρωσσικά, το επίπεδο του Σμύσλοβ ήταν ενός αξιοπρεπούς ερασιτέχνη (σε αντίθεση με τον Ταϊμάνοβ, που έχει πλήθος επαγγελματικών εμφανίσεων και ηχογραφήσεων). Μάλλον δίκαια τον απέρριψαν σ’ εκείνη την ωντισιόν το 1950: καλό και για τον ίδιον και για το σκάκι. Τελικά έδωσε, στα 75 του -1996-, σόλο κοντσέρτο στη Μεγάλη Σάλα του Ωδείου της Μόσχας (Большой зал Московской консерватории), προδήλως τιμής ένεκεν.
Δεν ξέρω αν έχει αναφερθεί ότι και ο Λάγιος Πόρτις, ομοίως βαρύτονος, άδει πού και πού, όπως εδώ και σε άλλα δύο γιουτουμπίδια στο ίδιο ΕσυΣωληνοΚανάλι, και εδώ.
September 12th, 2017 at 7:19 pm
Σπαραφουτσίλε: Και από πιο παλιούς ο Philidor ως συνθέτης αλλά δεν ξέρω αν οι όπερές του διασώζονται ως σπουδαία έργα…
September 13th, 2017 at 1:55 pm
Με την Αβραμίδου αφορμή, που θα παίξει στο Μοντεβιδέο, θυμήθηκα ένα μικροδιήγημα του Εδουάρδο Γκαλεάνο, Ουρουγουανού λογοτέχνη, που είναι πιστεύω σαφώς επηρρεασμένο από την πραγματικότητα του Ρίο δε λα Πλάτα, που χωρίζει δυο πρωτεύουσες, στη στιγμή 13/9/2017.
September 13th, 2017 at 5:54 pm
Νικήστε τον Φιλιντόρ!
Καλή ευκαιρία.
Δεν θα αναπαραγάγω στοιχεία για τη μουσική και τη σκακιστική διάσταση του Φιλιντόρ, που εύκολα βρίσκει ο ενδιαφερόμενος.
Θα αναφέρω κάτι λιγότερο γνωστό, τη μονόπρακτη κωμική όπερα ‘Νικήστε τον Φιλιντόρ!’ (Battez Philidor!) (1882), συνθέτης Αμεδαίος Ντυτάκ (1848-1929), λιμπρετίστας Αβραάμ Ντρεϊφύς (1847-1926).
Διαδραματίζεται στο Παρίσι το 1777. Πρωταγωνιστές είναι δύο ερωτευμένοι νέοι, ο βιολιστής Ρισάρ και η αοιδός Ντορίς, ο πατέρας της δεύτερης Μπουντινιό, ιδιοκτήτης του περιώνυμου ‘Καφενείου της Αντιβασιλείας’ (Café de la Régence), και ο… Φιλιντόρ αυτοπροσώπως!
Η υπόθεση έχει ως εξής: ο Ρισάρ ζητά το χέρι τής Ντορίς από τον πατέρα της, Μπουντινιό. Αυτός, θαυμαστής του Φιλιντόρ, θα παραβλέψει το ότι ο Ρισάρ δεν είναι ευκατάστατος (ο μουσικός λέει ότι η περιουσία του είναι το βιολί του, και ο άλλος απαντά: ‘Σε μια θήκη των έξι φράγκων…’) και θα συναινέσει στον γάμο αν ο Ρισάρ νικήσει τον Φιλιντόρ στο σκάκι (‘Battez Philidor… et vous aurez ma fille!’). Ο Ρισάρ διηγείται την κατάσταση στον Φιλιντόρ, που προθυμοποιείται να βοηθήσει. Η παρτίδα αρχίζει, και ο Φιλιντόρ κοντεύει να χάσει όταν η Ντορίς τραγουδά μια παστοράλ από την όπερά του ‘Ερνελίντε, πριγκίπισσα της Νορβηγίας’ (1767), αυτή που ξεκινά Silvandre aimait l’insensible Climène. Ο Φιλιντόρ κολακεύεται, ενθουσιάζεται και αφαιρείται από την παρτίδα, μέχρι και οδηγίες στη Ντορίς για ακριβέστερη ερμηνεία της παστοράλ τής παρέχει (‘εδώ poco piu mosso, εκεί rallentendo, pianissimo στο τέλος’ κ.ο.κ.), με αποτέλεσμα να παίξει μηχανικά και να κερδίσει τη χαμένη θέση παρά τις προθέσεις του. Τελικά, με την παρέμβαση του Φιλιντόρ, ο Μπουντινιό πείθεται -όχι πολύ εκθύμως: ‘Sois mon gendre, imbécile’- να δώσει την έγκρισή του για τον γάμο. Ο Φιλιντόρ διατείνεται ότι θριάμβευσε το σκάκι -‘Triomphe des échecs!’-, και οι θαμώνες τον επευφημούν -‘Gloire à Philidor! Gloire au maître!’-. Αυλαία.
Χαριτωμένο, με ωραία σκιαγραφημένους χαρακτήρες και ζωηρούς διαλόγους. Θα μπορούσε κάλλιστα να ανέβει και σήμερα, σαν θεατρικό μονόπρακτο – έχει έτσι κι αλλιώς μόνο τρία-τέσσερα καντάμπιλε σημεία, το υπόλοιπο θα μπορούσε να έχει απλώς σποραδική συνοδεία από ένα όργανο εποχής, τύπου κλειδοκύμβαλο, φλάουτο με ράμφος ή, ακόμα καλύτερα, θεόρβη, που είναι και πιο εντυπωσιακή, λόγω του μακρύτατου μπράτσου της.
Σε αυτή την περίπτωση, δίνω ιδέες τώρα, δεν θα έβλαπτε να προβαλλόταν σε γιγαντοθόνη, ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή της επί της σκηνής, η υποτιθέμενη παρτίδα Φιλιντόρ – Ρισάρ. Θα έπρεπε τότε (άσκηση) να κατασκευαστεί μια τέτοια παρτίδα: ένας μέτριος παίκτης, π.χ. του 1700, να παίζει με έναν ισχυρό, π.χ. του 2200, να παίζει ο μέτριος αντίστοιχα με τη δυναμικότητά του και ο ισχυρός χλιαρά, αλλά όχι ευθέως πατάτες, ούτε εις τρόπον ώστε να ‘μας πάρουν χαμπάρι’ (π.χ., αν ο μέτριος στήσει πηρούνι Ρ+Β, ο ισχυρός οφείλει να το παίξει), να βγάζει ο μέτριος συν πλην οριζοντίως, και στη συνέχεια ο ισχυρός να παίζει δυο-τρεις ‘κανονικές’ κινήσεις και να κερδίζει εκείνος.
Έχουμε έναν θεατρικό σκηνοθέτη στην παρέα. Καλλιτέχνη, είσαι στην ακρόαση; 😀
September 13th, 2017 at 7:02 pm
13-9-2017 αρκετη πικρια στους στιχους …
7-9-2017
Φριτς Λαγκ(σκηνοθετης):Ο Θανατος δεν ειναι λυση…
Ερρωσθε
September 13th, 2017 at 11:30 pm
Θρίαμβος! επί τέλους αναφέρθηκε και κάπου το όνομα της Αναστασίας έστω και σε ένα μη αμιγώς σκακιστικό κείμενο!
September 14th, 2017 at 10:53 am
Triomphe des échecs!’-, και οι θαμώνες τον επευφημούν -‘Gloire à Philidor! Gloire au maître!’-
Σπαραφουτσίλε καταπληκτικές οι πληροφορίες που μεταφέρατε στο σχόλιό σας. Δεν είμαι μεγάλος λάτρης της κωμικής όπερας αλλά αυτές οι πληροφορίες είναι πολύτιμες και έναυσμα για αναζήτηση σε άγνωστα πεδία. Σας ευχαριστώ!
September 15th, 2017 at 11:45 am
@Elliott Την Αβραμίδου μα την βλέπω και στην ανάρτηση στην κεντρική σελίδα με θέμα τα παγκόσμια νέων.
September 17th, 2017 at 11:51 pm
Έμαθα το μαύρο νέο αργά το απόγευμα, μόνο κουράγιο.
September 18th, 2017 at 6:45 am
Borstal Boy (for Brendan)!
September 18th, 2017 at 9:31 pm
Δύο αφιερωματικές συναυλίες για την Κάλλας, ή: Μόνη μου κι όλες σας
Συνεχίζω ανερυθρίαστα να χρησιμοποιώ τις ‘Στιγμές’ ως misc. γενικού περιεχομένου.
Δύο τιμητικές εκδηλώσεις την προηγούμενη εβδομάδα για την Κάλλας, 40 χρόνια από τον θάνατό της.
Το Μέγαρο πρώτα.
Υπερόπλο η Αλίεβα προχθές: τέσσερις άριες του Βέρντι, μία του Τσιλέα και τρεις του Πουτσίνι, και για ανκόρ η Casta diva· not for the faint-hearted, σίγουρα.
Η Ντινάρα (δεν πρόκειται για μεγεθυντικό, στυλ Φροσάρα, Κατινάρα, Ελενάρα: το βαφτιστικό της είναι, αζέρα γαρ) έχει ξαναέρθει και στην αντίστοιχη εκδήλωση του 2009, πάλι υπό τον Λογιάδη. Ήταν τότε ούτε 29 ετών, μία από τέσσερις μονωδούς (συν δύο νοτιοκορεάτες, συν η αρμένια μέτσο Βαρντούι Χατσατριάν· δεν μπορώ να περάσω ντούκου αυτή την τελευταία: ας πάρουμε μια γεύση από ένα ρεσιτάλ της το 2013 στο Γιερεβάν προς τιμήν -έτι και έτι- της Κάλλας, όπου ερμηνεύει, μόνο με πιάνο και πάνω από μία ώρα χωρίς διακοπή, την… Άρτα και τα Γιάννενα, παναπεί, από το βαλς της Μουζέτ μέχρι την άρια της Σεμιράμιδος· και τι φύλαξε για ανκόρ η ρουφ… έεε, συγγνώμη, η καλλιτέχνις; την πολοναίζ τής Φιλίν!)· φέτος, από τα μεγαλύτερα ονόματα πλέον παγκοσμίως, για την Αλίεβα λέω, ήταν σόλο.
Χαρακτηριστικός σοβιετικός τρόπος ερμηνείας, όπου ακόμα και τα πιανίσσιμι (π.χ. σε σημεία τού Pace, pace mio Dio), και τα κρεσέντι (π.χ. στο τέλoς τού Io son l’umile ancella), και η γλύκανση της φωνής εκεί που απαιτείται, υποτάσσονται στον όγκο, σε αντίθεση με τον ιταλικό τρόπο ερμηνείας – η σύγκριση τού, π.χ., Tacea la notte κλπ. από τη Ντινάρα εδώ (παρατηρητέο πόσο πιο ‘σκούρα’ ακούγεται από τη Μαρίνα Ζγιάτκοβα, που ερμηνεύει την Ινές· ας προσεχθούν και οι εντυπωσιακές, πολύ περισσότερο για τόσο ογκώδη φωνή, τρίλιες της στην καμπαλέτα μετά το 7’04”: ένας ελέφαντας που κάνει πα ντε μπουρρέ κουρύ…) και από τη Ρενάτα εδώ είναι εύγλωττη: η εξουσιαστική ρώμη του στίλβοντος χάλυβα από τη μία, η ευγενής λάμψη του ρευστού χρυσαφιού από την άλλη. Δύσκολο να διαλέξεις· ευτυχώς, δεν χρειάζεται.
Και ευπροσήγορη: μετά από ένα τόσο κοπιαστικό πρόγραμμα, παρέμεινε και κουβέντιαζε με τις ώρες με το κοινό, έδινε αυτόγραφα και καθόταν υπομονετικά να ποζάρει για σέλφις μαζί με τον κάθε απίθανο από εμάς.
Το Ηρώδειο δεύτερα.
Εξαιρετικές οι Κοστέα, Παπαθανασίου, Πουλίτση την Πέμπτη. Ανέλαβαν, αντίστοιχα, από τρία κομμάτια δραματικής, λυρικής και κολορατούρα σοπράνο. Η Τσέλια μού δίνει πάντα την εντύπωση ότι κάπου ‘κρατιέται’, μπορεί να είναι και η ιδέα μου. Η Μυρτώ σε ‘αρπάζει από τα μούτρα’ μόνο με το παράστημα, την έκφραση και την κίνησή της· δεν είναι επιπόλαιος ο Τζεφιρέλλι που, μισόν αιώνα μετά, είδε σ’ αυτήν κάτι από τη Μεγάλη. Η Χριστίνα έχει λίγο σκληρή φωνή -έχουμε κακομάθει από τη γλυκύτητα της Βασιλικής [Καραγιάννη]-, όμως έχει προοδεύσει φανερά τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό. Λίγο αλλόκοτο το Mira, o Norma με το οποίο έκλεισαν: το ερμήνευσαν ως ‘ντουέτο για τρεις’, Ανταλτζίζα η Κοστέα, Νόρμα εναλλάξ οι άλλες. Το ‘ντουέτο-τερτσέτο’ δεν είναι εντελώς πρωτοφανές, ιδού π.χ. ο Χβόρο με τη Σ(κ)ιουρίνα και τη Ντομασένκο. Το ντουέτο από τον ‘Ντον Τζιοβάννι’ όμως είναι ανάλαφρο, παιχνιδιάρικο και σηκώνει αστειάκια, σε αντίθεση με το ιεροπρεπές ντουέτο από τη ‘Νόρμα’. Οι τρεις τους το ερμήνευσαν λίγο σαν μιούζικαλ, μού έδωσε κάπως στα νεύρα· τεσπά.
Τρεις κορυφαίες μονωδοί στην ακμή τους, με διαφορετικό τύπο φωνής και άρα εύρος ρόλων η καθεμία, και πάλι δεν μπορούν ούτε αθροιστικά να καλύψουν το σύνολο του ρεπερτορίου της Κάλλας· λείπει μια σαν τη Θεοδοσίου για τους ‘ρόλους αυτοκτονίας’ (φωνητικά, όχι δραματουργικά) όπως Αμπιγκαΐλε, Ονταμπέλλα και Ιμογένη. Τέσσερις, και πάλι οριακά. Σαν να λέμε: Μόνη μου κι όλες σας…
September 20th, 2017 at 12:22 pm
@ Σπαραφουτσίλε Σας διαβάζω πάντα και αφιερώνω πλέον πολλή ώρα στο να εντρυφήσω το υλικό που βάζετε στα σχόλιά σας ανατρέχοντας σε επιπλέον πηγές. 40 χρόνια λοιπόν από τον θάνατο της Κάλλας. Και πάλι ευχαριστώ!