Στιγμές
Το αρχείο με τις προηγούμενες Στιγμές Ιουλίου-Αυγούστου 2017 εδώ
14-10-2017
Ο αθυρόστομος γελωτοποιός Ντάριο Φο και η σύντροφος των κοινωνικών ιδεών και της ζωής του Φράνκα Ράμε, στο ανκόρ και το λειτουργικό χειροκρότημα των τάξεων και των απλών ανθρώπων.
Ο Ντάριο Φο πέθανε πριν ένα χρόνο ακριβώς. Ευτυχής, σαν σε προσκλητήριο. Παραφράζοντας τον Χ.Ε. Καμίνσκι (στον πρόλογο του βιβλίου του Ενζεσμπέργκερ για τον ισπανικό εμφύλιο ): ήταν μια κομμουνιστική κηδεία. Χιλιάδες κόσμου στο Μιλάνο, υπό τρομερή βροχή και με συνοδεία αυτοσχέδιων μουσικών ήχων από παρτιζάνικα τραγούδια τον αποχαιρέτησαν. Τον επικήδειο, βαθιά πολιτικό, είχε εκφωνήσει ο γιος του, ο Τζάκομο Φο.
11-10-2017
[..] Ο Ζακ Μπρελ πέθανε το 1978 αλλά ποτέ δεν ηχογράφησε το “Λιμάνι του Αμστερντάμ” για δίσκο σε στούντιο.
Δούλευε το τραγούδι στο σπίτι του, το 1960.
Ένα πρωί, 6 η ώρα, διάβασε τους στίχους του “Λιμανιού του Αμστερντάμ”, στον Φέρναντ, έναν ιδιοκτήτη μικρού εστιατορίου που εκείνη την ώρα ξεκινούσε για ψάρεμα, για κόκκινους σκορπιούς.
Όταν ο Μπρελ τελείωσε την ανάγνωση, ο Φέρναντ ξέσπασε σε κλάματα και έπειτα έκοψε τα χέρια του με αχινούς μήπως καταφέρει να ελέγξει το συναίσθημα που του δημιουργήθηκε. […]
10-10-2017
“Άποψη του Τολέδο”, ένας από τους δυο μονάχα πίνακες του Δομήνικου Θεοτοκόπολου που απεικονίζουν τοπία. Φυσικά, ο κρητικής καταγωγής ζωγράφος δεν εστιάζει και πολύ στην ακρίβεια της τοπιογραφίας όσο στη δραματοποίησή της. Θυμήθηκα τον πίνακα, κοιτάζοντας απόψε σε θεματικά άσχετα λήμματα στο ίντερνετ, αλλά το ένα φέρνει το άλλο, όπως όλοι ξέρουμε και κάπως έφτασα στο Τολέδο, διαβάζοντας για τις Juderia, τις εβραϊκές συνοικίες στις πόλεις της Ιβηρικής πριν την εκδίωξη όλου του εβραϊκού πληθυσμού από τον Φερδινάνδο και την Ισαβέλλα με το διάταγμα της Αλάμπρα. Το Τολέδο από ό,τι κατάλαβα παραμένει ακόμα και σήμερα σχεδόν αναλλοίωτο στη μεσαιωνική φυσιογνωμία. Τα χωριά της Μάντσας άλλωστε, δεν αλλάζουν με τον ίδιο ρυθμό όπως οι πόλεις που βρέχονται από ποτάμια ή θάλασσες.
9-10-2017
Northern lights σε συνοικία του Ρέικγιαβικ. Το αστικό τοπίο που δένει με το βόρειο τέλος ή σύνορο του κόσμου.
7-10-2017
Αυτό με τον Νίτσε που λόγω της άθλιας αδελφής του η οποία μετά το θάνατό του εξέδωσε κοπτορραπτική με τα έργα του για να τον υιοθετήσει ο ναζισμός πρέπει να είναι η πιο ανίερη αδικία σε στοχαστή που έγινε ποτέ. Ο Νίτσε που θαύμαζε τους Εβραίους και ο ίδιος ντρεπόταν να λέει ότι είναι Γερμανός, είχε βρει και μια μακρινή προγονική πολωνική ρίζα και συστηνόταν σαν Πολωνός, που κατεδάφισε τις θρησκείες και κάθε κανονιστική ηθική στη χώρα με τη φιλοσοφική παράδοση σχολαστικής προσέγγισης ενός συμβολαιογράφου, που έλεγε ότι το Κράτος είναι το πιο κρύο από τα Τέρατα, που χτυπήθηκε από την τρέλα λόγω της ευαισθησίας του 43 ετών. Που επισκέφτηκε ο Χίτλερ το σπίτι του και η αδελφή του τού χάρισε το μπαστούνι που κινείτο ο αδελφός της. Απίθανα πράγματα. Ευτυχώς έχει αποκατασταθεί πλήρως, η παρανόηση υφίσταται ακόμα μόνο από ελάχιστους εντελώς αστοιχείωτους.
Εγώ βέβαια δεν είμαι τίποτα απολύτως, Ι will leave no memoirs όπως είναι και το εντελώς επιβεβλημένο, αλλά επειδή το ριζικό το έφερε να είμαι αριστερός και σκακιστής, λέω για όσο διάστημα χρειάζεται μέχρι το τέλος, να συστήνομαι ως απολιτίκ και παίχτης της μπιρίμπας.
7-10-2017
Εβραϊκό παραδοσιακό στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης. Είναι οι μουσικοί του σχήματος Light in Babylon που ξεκίνησαν παίζοντας υπέροχη μουσική δρόμου. Στην πορεία το τουρκικό τρίο “ωρίμασε”, αλλά όχι και τελείως.
6-10-2017
Το φιλί των υπέρλαμπρων κινηματογραφικών αστέρων της μητρόπολης φτάνοντας σε πόστερ στην αποικία όταν δεν είχαν πρόχειρη την αγάπη πασπαλισμένη με φτιαγμένα σε προβολείς συννεφάκια.
Η φωτ. είναι του Έμιλ Ότο Χοπέ που καταφανώς, κρίνοντας και από το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής δουλειάς του που διάλεγε να δημοσιεύει, τραβήχτηκε για να περιπαίξει λίγο την κυρίαρχη κουλτούρα των μεγάλων εθνών. Δυτικές Ινδίες γύρω στο 1940.
5-10-2017
Τον ιαπωνικής καταγωγής λογοτέχνη Καζούο Ισιγκούρο που πήρε σήμερα το Νόμπελ μόνο για σεναριογράφο τον είχα συνδέσει αμυδρά ως όνομα και μάλλον θα είναι καλός, αλλά την καλωσύνη του και την πραγματική του αξία και αντοχή στο χρόνο για μικρό διάστημα θα δοκιμάσουν τα πρώτα κόκκινα κορδελάκια που ετοιμάστηκαν, των βιβλιοπωλείων-σούπερμαρκετ όλου του πλανήτη, με την ένδειξη “Νόμπελ 2017”.
Αλλά θυμήθηκα ξανά τον Γιανουσάρι Καβαμπάτα στην απίστευτη φωτογραφία στο παράθυρο του σπιτιού του, Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1968, και τι παράξενο για Γιαπωνέζο λογοτέχνη εκείνης της εποχής (πιστεύεται ότι) αυτοκτόνησε το 1972. Ειλικρινά δεν είχα ιδέα στην αρχή αν το σκηνικό στη γραφή του ήταν φλιπεράκια, κόκκινες φωτεινές ριπές σε μπαρ και διαφημιστικές επιγραφές νέον στο Τόκιο ή κήποι με νερά, κερασιές και πυγολαμπίδες στην αυτοκρατορική Ιαπωνία, αλλά με τη φωτογραφία δεν αντιστάθηκα, και βρήκα πως ήταν συναρπαστικός σε μια μικρή συλλογή διηγημάτων που μου έπεσε πέρσι.
5-10-2017
Να πεθάνεις – δεν μπορείς να το κάνεις αυτό/ σε μια γάτα./ Γιατί τι μπορεί να κάνει μια γάτα/ σ’ένα άδειο διαμέρισμα;/ Να σκαρφαλώνει στους τοίχους;/ Να τρίβεται πάνω στα έπιπλα;/ Τίποτα δεν δείχνει εδώ διαφορετικό/ κι όμως τίποτα δεν είναι το ίδιο./ Τίποτα δεν μετακινήθηκε/ κι όμως υπάρχει πιο πολύς χώρος./ Και τις νύχτες δεν ανάβουν τις λάμπες.
Κάτι δεν αρχίζει/ στη συνηθισμένη ώρα του./ Κάτι δεν συμβαίνει/ όπως θα’πρεπε./ Κάποιος ήταν πάντοτε, πάντοτε εδώ/ κι έπειτα εξαφανίστηκε/ και μένει πεισματικά άφαντος.
Περίμενε μόνο μέχρι να εμφανισθεί,/ άφησέ τον μόνο να σου δείξει το πρόσωπό του./ Δεν θα πάρει κάποτε ένα μάθημα/ γι’αυτό που δεν πρέπει να κάνεις/ σε μια γάτα;/
(«Γάτα σ’ένα άδειο διαμέρισμα», Βισουόβα Σιμπόρσκα, μετάφραση Βασίλη Καραβίτη, από τη συλλογή «Μια ποιητική διαδρομή», εκδ. Σοκόλη, 2003)
Όπως έγραφε ο Μ. Μητσός, η γάτα με την οποία συνήθιζε για πολλά χρόνια να φωτογραφίζεται η ηλικιωμένη Πολωνέζα νομπελίστρια ποιήτρια δεν πρέπει να υπάρχει πια, αλλιώς δεν θα την άφηνε μόνη με το θάνατό της τον Φεβρουάριο του 2012. Παγκόσμια ημέρα ζώων η 4η Οκτωβρίου. Για φωτογραφία έλεγα τι να διαλέξω, είπα ίσως προτιμότερο το σχέδιο με μια γάτα του Σρέντιγκερ.
3-10-2017
(κλικ στις δύο φωτό των κόμιξ αν θέλετε μεγέθυνση. Στο ένα από τα σκίτσα ο έγκλειστος Μάριο Νταλμαβίβα κατά το μακρινό 1980 επιλέγει να μην συνομιλήσει βελούδινα ούτε με τον Αλτάν που ήταν αναμφισβήτητα σύμμαχός του, αλλά “έξω”).
Η εισαγγελέας η οποία ακριβώς την ώρα της αγόρευσης στη δίκη Θεοφίλου όπου πρότεινε ισόβια κάθειρξη, διέκοψε για να παραπονεθεί έντονα (στη φρουρά;) για τη μη λειτουργία του κλιματιστικού και συμπλήρωσε πως “υποφέρει από τη ζέστη” ήταν ειλικρινής και ανυποψίαστη.
Τα χρόνια για κάποιους ανθρώπους αποτελούν μια τεχνοκρατική κατασκευή, πλαστική, άοσμη. Αν ήταν οτιδήποτε διαφορετικό θα ήταν ανεπαρκείς για τη θέση. Σύμμαχη πάντα η κοινωνία, που εξαγοράζεται με μια απλή στην εξήγησή της ψυχολογική διεργασία, με το κοινό κριτήριο της δια βίου ταφής του φερόμενου ως άρρωστου δαχτύλου.
Η αίσθηση της ενοχλητικής ζέστης, η αίσθηση της πείνας με την προσμονή του μεσημεριανού τραπεζιού είναι υπαρκτά πράγματα, αντιλαμβανόμενα με τις αισθήσεις.
Αντίθετα, ο ναρκισσισμός του λειτουργού του νόμου, ο οποίος και σπερματικός να ήταν κάποτε καλλιεργείται στα έσχατά του από όλη τη διαδικασία του αστικού νομικού πολιτισμού δεν είναι δυνατόν να λειτουργεί πέρα από λευκούς σαν νεκροσέντονο κώδικες, οι οποίοι δεν φτιάχτηκαν μόνο για να “προστατέψουν το κράτος” αλλά (έστω περιφερειακά) και σαν προσφερόμενο λάφυρο για όσους επιδίωξαν να βρεθούν στην από πάνω θέση, γνωρίζοντας τι θα έβρισκαν βεβαίως.
Υπάρχουν φυσικά πολλοί δεν δέχονται να λάβουν το λάφυρο, αλλά πιστεύω είναι κακοί επαγγελματίες και έτσι συκοφαντούν συνολικά τον κλάδο.
2-10-2017
Είναι αγένεια όταν έχουν ετοιμάσει κάτι για σένα να ρωτάς πάνω από μια φορά και πεισματικά για τα υλικά και μάλλον αυτό είχε συμβάλλει στην εκδοτική επιτυχία του παλιού βιβλίου.
2-10-2017
Ο Καζαντζάκης με τον Σικελιανό, βόλτα στο βουνό, βλέπουν ένα πανέμορφο μαγευτικό λουλούδι, ρωτούν πώς το λένε, κανένας δεν ξέρει. Τους στέλνουν σε μια γριά στην άκρη ενός άλλου χωριού. Φτάνουν και χτυπούν αλλά κανείς δεν απαντά. Η γειτόνισσα τους πληροφορεί: “πέθανε πριν λίγες μέρες”. Οπότε λέει ο Καζαντζάκης: “τι κρίμα, χάθηκε μια λέξη”.
Στη φωτογραφία η κόκκινη τουλίπα Γουλιμή (Tulipa goulimyi), ένα εξαιρετικά σπάνιο αγριολούλουδο στην Κρήτη, καθώς ο μόνος πληθυσμός της περιορίζεται σε μια μικρή περιοχή στη χερσόνησο της Γραμβούσας.
1-10-2017
Ο χαμηλόφωνος ψίθυρος είναι ερωτική αφοσίωση, μπορεί στο άλλο άκρο να είναι η πληροφορία που διοχετεύει ο καταδότης. Διακρίνεται όμως το καλό ενδεχόμενο, διότι εκείνο δεν τσιγκουνεύεται και την κλίμακα της σιωπής.
Laima Eglite – Whisper – 100 X 60 cm.
30-9-2017
Η λογοτεχνία μπορεί ανά περιπτώσεις να είναι φοβική και περίκλειστη, η μετάφραση εκ φύσεως ποτέ. Τοποθετημένη πάντα στην ανοιχτωσιά της επικοινωνίας διαφορετικών κόσμων.
Και είναι η τέχνη που ο μεταφραστής γνωρίζει από πριν πως και στο περιθώριο, στα πίσω θρανία της φήμης πάντα θα βρίσκεται, και συνήθως κακά αμειβόμενος είναι, και πως πρέπει κατά τη διάρκεια της εργασίας του -που σχεδόν πάντα λατρεύει όσο αφορά τη λογοτεχνική μετάφραση- να γίνει ένα με τη συνεχή αποτυχία, με το προσωπικό φιάσκο, με το ανηλεές “χάσιμο στη μετάφραση”.
Ξέρει πως θα φάει τρεις μέρες να αποδώσει πως η νύχτα είναι φράουλα και ίσως λίγες ώρες μόνο για πολλές σελίδες που ακολουθούν. Τόσο ασύμμετρη δουλειά.
Διεθνής Ημέρα Μετάφρασης σήμερα, διαβάζω.
30-9-2017
Ανέσυρα μυστηριωδώς στο κεφάλι μου το χαζό τραγουδάκι που σφύριζαν στην αγγλική ταινία A Taste of Honey (1961). Το βρήκα μετά στο youtube, δεν είναι πια το ίδιο. Μένουν οι φωτογραφικές σκηνές των παραιτημένων χαρακτήρων της ταινίας.
29-9-2017
Ίσως, αν δεν είχε πεθάνει πρόωρα πριν 31 χρόνια ο Αντρέι Ταρκόφσκι, να είχε προλάβει να μας δώσει 2-3 έργα μιας ύστερης περιόδου του, πιο εντελή ακόμα, δεν το κατόρθωσε.
Επιστρέφω ξανά και ξανά, απολύτως εμμονικά και το γνωρίζω, σε αυτή τη μεγάλη σκηνή από τη Θυσία (1986) -τα κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ ακούγονται βέβαια στην ταινία αλλά όσο αφορά ολόκληρη τη διάρκεια της σκηνής είναι προσθήκη- όπου χωρίς να υπάρχει κάτι το καθορισμένα συμβολικό συνοψίζεται σχεδόν όλη η φιλοσοφική αγωνία και ο τρόμος του Ρώσου δημιουργού. Ο δραματικός ικέτης με τα μαύρα που τελικά συντρίβεται τρέχει προς την πυρκαγιά πότε εδώ πότε εκεί ενώ οι άλλοι προσπαθούν να τον αποτρέψουν, το αρρωστημένο οικοδόμημα που καταρρέει, το ασθενοφόρο της γνώσης και του πολιτισμού τίποτα άλλο παρά μια πράσινη επίπεδη έρημος.
Άλλωστε και ο ίδιος ο Ταρκόφσκι υποστήριζε πως μια καλλιτεχνική εικόνα δεν χρειάζεται αποκρυπτογράφηση, είναι ένα ισοδύναμο του κόσμου που μας περιβάλλει.
29-9-2017
«Κάθε αληθινός Ρώσος είναι φιλόσοφος», γράφει ο Ντοστογιέφσκι στους Αδελφούς Καραμαζώφ. Το ήξερε και ο κεντρικός ήρωάς του, ο δραματικός Αλιόσα. Η παράξενη αυτή -και πιθανώς παράταιρη με τη φύση του τοπίου- καρέκλα στο νοτιότερο γεωγραφικό άκρο της Ευρώπης, στο ακρωτήριο Τρυπητή της Γαύδου, δεν βρίσκεται και πολλά χρόνια εκεί.
Περνάν οι επισκέπτες μετά από κάμποση πεζοπορία, κάθονται πάνω της και φωτογραφίζονται με χαμόγελα. Αλλά λίγοι από αυτούς γνωρίζουν πως την εγκατέστησαν την δεκαετία του ’90 μερικοί Ρώσοι επιστήμονες που μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης αποφάσισαν να μείνουν μόνιμα εκεί, σε κάποια σπίτια που είχαν εγκαταλειφθεί στον νοτιότερο οικισμό του νησιού, τι οικισμό δηλαδή, μια οικογένεια ενός ιερέα όλη κι όλη.
Διεξάγουν κάποιες φυσικές έρευνες και παράλληλα έχουν στήσει μια υποτυπώδη πυθαγόρεια φιλοσοφική σχολή. Ενώ -όπως λέγεται- είναι πολύ φιλικοί και διάφανοι προς τους κατοίκους και τους τουρίστες, κανείς δεν έχει καταλάβει αν κινούνται περισσότερο προς την ορθολογική κληρονομιά ή την παραεπιστήμη.
Θυμίζει λίγο τα απόκοσμα φυσικά (και κυρίως ψυχικά) καταφύγια του Ταρκόφσκι, σκέφτηκα.
28-9-2017
Πάει καιρός που για πολλούς ανθρώπους η εφημερίδα ήταν ένα από τα είδη πρώτης ανάγκης (από Δώρα Ψαλτοπούλου – στη ρετρό φωτογραφία τα παιδιά φέρνουν στο σπίτι την ιστορική εφημερίδα της γαλλικής αριστεράς “Ουμανιτέ”).
27-9-2017
Απομακρύνεται η πλάνη του φωτός του καλοκαιριού, εκείνος επιστρέφει στη συνθήκη που του προσφέρει σιγουριά: να γνωρίζει πως βραδιάζει πιο γρήγορα και από μέσα πρώτα.
27-9-2017
Δυο αστυνομικοί στο Σικάγο και μια άγνωστη ακτιβίστρια εκφράζουν σε σημερινή φωτογραφία με τον τρόπο αυτό τη συμπαράστασή τους στον Κόλιν Κάπερινκ, διάσημο επαγγελματία αθλητή, αστέρα του αμερικανικού ποδοσφαίρου, τον οποίο έβαλε πλέον για τα καλά στο στόχαστρο ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Κάπερινκ πριν μερικούς μήνες, στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου των Ηνωμένων Πολιτειών, γονάτισε περιφρονητικά και δήλωσε πως θα κάνει το ίδιο σε κάθε περίπτωση στο μέλλον μέχρι η Αμερική να σεβαστεί πλήρως τα δικαιώματα των μη λευκών. “Κάθε τόσο υπάρχουν άψυχα κορμιά στις λεωφόρους, θύματα της κρατικής βίας επειδή είναι πιο ύποπτοι λόγω του χρώματός τους. Θα ήταν μικρόψυχο να τα αγνοήσω όλα και να στέκομαι περήφανος στη σημαία, τουλάχιστον μέχρι η σημαία να εκφράσει όσα οφείλει να εκφράσει”.
Η πρωτοβουλία του Κόλιν Κάπερνικ έχει σηκώσει κύμα παρόμοιων διαμαρτυριών και από άλλους αθλητές στις πατριωτικές παράτες, περισσότερο μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ. Για όσους γνωρίζουν πολύ λίγα για το θέμα, κατατοπιστικό για αρχή είναι το λήμμα της wikipedia “U.S. national anthem protests (2016–present)” – το λινκ.
26-9-2017
Η μέθη και η υπεροψία του Μεφίστο για τις ικανότητές του, κινούμενος στην υποτιθέμενη ουδετερότητα της Τέχνης, μέσα στη θυέλλα. Ξέχασε πως θα ερχόταν μια νύχτα που θα τον σημάδευαν οι προβολείς στη μέση ενός σταδίου.
25-9-2017
Η ελευθερία του δεν γίνεται αντιληπτή με τα όρια και τη σύμβαση των ανθρώπινων αισθήσεων (Ζ.-Π. Σαρτρ, “Η ηλικία της λογικής”, 1945).
24-9-2017
Όταν πήγα για πρώτη φορά στη Ρώμη, είχα πάψει πια να πιστεύω στο Θεό και θεωρούσα τη γη σαν το μοναδικό παράδεισο και μοναδική κόλαση. Ωστόσο δεν είχα κακές αναμνήσεις από τον επουράνιο Πατέρα των παιδικών μου χρόνων και, μέσα μου, εξακολουθούσα να νιώθω μια βαθιά φιλία για τον Υιό του Θεού, τον επαναστάτη της Γαλιλαίας που είχε αψηφήσει την αιώνια πόλη, όπου επρόκειτο να προσγειωθώ με το αεροσκάφος της Alitalia. Από το Άγιο Πνεύμα, το ομολογώ, είχα συγκρατήσει πολύ λίγα πράγματα ή μάλλον τίποτα: μόλις και μετά βίας είχα μια αμυδρή ανάμνηση ενός λευκού περιστεριού με ανοιχτά τα φτερά, που εφορμούσε και άφηνε έγκυες τις παρθένες.
Δεν είχα καλά καλά μπει στο αεροδρόμιο της Ρώμης, όταν μια μεγάλη αφίσα μου χτύπησε στο μάτι:
BANCO DEL ESPÌRITU SANTO
Ήμουν πολύ νέος και εντυπωσιάστηκα όταν έμαθα ότι το περιστέρι τα είχε καταφέρει τόσο καλά.
(Εδουάρδο Γκαλεάνο, “ο κόσμος ανάποδα”)
24-9-2017
Άτυχος με το τραγούδι αυτό που έγραψε ο Bowie. Ερχόταν κόσμος μετά τις συναυλίες και του έλεγε “έκανες μια θαυμάσια διασκευή του τραγουδιού των Nirvana”. Συνήθως, αφού είχε βγάλει τις ρεντιγκότες, απαντούσε ξερά: “Fuck off”. Ναι, έζησε με απόλυτο στυλ.
23-9-2017
Η πόλη όπως φάνηκε από ένα μπαλκόνι στο δυτικό Κάιρο. Είναι αυτός ο απόκοσμος άνεμος της βόρειας Αφρικής που λέγεται χαμσίν και όταν θεριεύει μεταφέρει ένα τεράστιο πέπλο άμμου που πιστεύω αλώνει φύση, ζώα και ανθρώπους. Η Κ. Θηραίου, καθηγήτρια που μένει στην Αίγυπτο, έχει γράψει ένα βιβλίο-μυθιστόρημα, το Χαμσίνι. Δεν έχω καμία παραπέρα σύσταση εκτός από το ότι η γυναίκα είναι γνωστή γνωστού, και μια φορά που θυμήθηκα και το ζήτησα σε μεγαλοβιβλιοπωλείο να το ξεφυλλίσω, το είδα και το απέρριψα, άδικα-δίκαια δεν ξέρω. Επιβεβαίωσα όμως τώρα, πως έγραφε στο οπισθόφυλλο: “Δεν κινείσαι. Περιμένεις. Θα περάσει.”
22-9-2017
Σου στέλνω το αρνητικό. Θα είμαι ό,τι δεν υπήρξα.
Θα θυμάσαι;
21-9-2017
Ο Μάρκος Μέσκος, στο κείμενο “το κουνάβι” περιγράφει με οδύνη ένα παιδικό του τραύμα από το οποίο δεν ελευθερώθηκε ποτέ:
Στη λησμονιά πάνε χρόνια μια νύχτα στο ποτάμι μάλλον εκδρομή της παιδικής παρέας μάλλον μοναχικός περίπατος πού να θυμάμαι σούρουπο ήταν όλα έτοιμα όλα μεταμορφωμένα χρώματα όνειρα άγνωστοι περαστικοί διαβάτες όταν στο δάσος τους γεφυριού η καμπύλη νερό από κάτω κελάρυζε κι όταν κάποιο μουσούδι κουναβιού στο χώμα οσμιζόταν θαρρείς τα μελλοντικά βήματά μου· δεν το προσπερνούσα καθώς εκείνο οδηγούσε το μονοπάτι χάδια επιζητούσε στα μάτια να με δει να μου μηνύσει τι τάχα με γελάκια ακόμα από τη χαραυγή μα ξαφνικά χέρι αόρατο (ποιος αλήθεια) μου ’δωσε την αιχμηρή τζουγκράνα από δίπλα κι εγώ μ’ αυτήν καμακώνοντας το ζωάκι το αποτελείωσα· και τα όνειρα λένε την αλήθεια μα ψαχούλησα ευθύς το στέρνο να δω αν έπνεε ζωή – ήταν νεκρό. Από τότε (μην παραξενεύεσαι μικρέ μου φίλε) όνειρα δεν έχω δεν ονειρεύομαι φοβάμαι τα όνειρα· κοιμάμαι μ’ ανοιχτά μάτια μην κάνω πάλι το κακό το λάθος το αποτρόπαιο το απάνθρωπο.
(Ελεγείες, Β΄ τόμος, σελ. 234)
21-9-2017
“Πέτρες σημάδια νεκρών πατούσαμε στον λόφο
Ξάφνου περίεργος κρωγμός (από την γκορτσιά την πικραμένη;)
Στο τέλος είπεν ο Γιάννης: χωρικός προσευχήθηκα εδώ.
Μας διώχνει όμως το αίμα. Λίγοι αντέχουν.”
Ποιητής της ιστορικής μνήμης ο Μάρκος Μέσκος, με καταγωγή από την απαγορευμένη μακεδονική μειονότητα, με στίγμα στον εμφύλιο, λόγος χωρίς γλυκασμούς και ωραιοποιήσεις, συναρπαστικός. Είχε τη δύναμη να λέει το ακρότατα τραγικό. Ο λόγος του πλουτισμένος από λέξεις-κειμήλια, ελληνικές, τούρκικες και σλάβικες, που υποδηλώνουν μια χαμένη πια πολιτισμική και εθνοτική ποικιλία της Μακεδονίας.
21-9-2017
Με το ίντερνετ είναι διαφορετικά και μάλλον καλύτερα. Οι ελληνικοί σταθμοί δεν ακούγονται πια, αλλά κολλάς σε εναλλακτική μουσική από σταθμό του Σιάτλ, στο “χορό μεταμφιεσμένων” του Βέρντι από το τρίτο πρόγραμμα της RAI, σε μουσική από την Καραϊβική από πειραματικό σταθμό του Μπαρμπέιντος. Η λίστα μου έχει γύρω στις 200 προεπιλογές. Μπορεί να μην είναι “μέρα ραδιοφώνου” σήμερα αλλά θέλω να μοιραστώ ότι πάντα μια από τις πιο πιστές συντροφιές μου ήταν όλες εκείνες οι νύχτες της ερτζιάνα.
20-9-2017
Μετά από ενδεικτικά περιστατικά που μου συνέβησαν, παραδέχομαι πλέον πως είναι εξοργιστικά απλό να σε “τσακώσουν” αν απλώς έχουν δει λίγο παραπάνω γαλλικό κινηματογράφο.
19-9-2017
φωτ 1. Σ’ αυτές τις περιοχές καλό είναι να ζυγώνει με κάποιο δέος. Να μη χαχανίζει, να μην ειρωνεύεται, να μην κάνει πνεύμα – δεν κομπάζουν από αυτά – και να κοιτάει, να κοιτάει με ήπιο βλέμμα και προς την ιδία κατεύθυνση. Το κορτάρισα με όλο το μαγαζί δεν ενδείκνυται ούτε και αποδίδει. Οι σκληροί λαϊκοί άνθρωποι νιώθουν συμπάθεια για τους υποταγμένους ανθρώπους. Γι’ αυτούς που μπορεί να πει κανείς το «ναι μεν, αλλά…»
φωτ 2. Κάθομαι στο πατάρι της καφετερίας και κοιτάω την κίνηση. Είμαι ένα παμπάλαιο, αντεπιστέλλον όμως, μέλος της κοινωνίας αυτής. Στις επαρχίες όταν έβλεπα στις ελληνικές ταινίες την Ομόνοια, που εμφανιζόταν συχνά πυκνά, ιδίως από τότε που την εμπλούτισαν με τα τρεχούμενα νερά, αναπηδούσα. Θαρρούσα πως θα ιδώ τους φίλους μου ή τον εαυτό μου και φοβόμουνα. Είναι ο δικός μου χώρος αυτός, που με λύτρωσε από τη βαριά σκιά άλλων χώρων. Και αυτό, θαρρώ, συμβαίνει με πάρα πολλούς που τους βλέπω με συγκίνηση να κινούνται εκεί.
Κοιτάζοντας όλη αυτή την κίνηση, μου έρχεται να κάνω και να πω αυτά που έκανε, κατά τον Ηρόδοτο, ο Ξέρξης, όταν επιθεώρησε το στρατό του και το στόλο του. Πρώτα μακάρισε τον εαυτό του και μετά εδάκρυσε. «Ούτε ένας από αυτούς δεν θα υπάρχει σε εκατό χρόνια», είπε. Ναι, ούτε ένας – τίποτε.
• Ομόνοια 1980, Γιώργου Ιωάννου, εκδόσεις “Κέδρος”, 1987.
17-9-2017
Λευκά κρίνα πλημμύρισαν το κοιμητήριο, για να σκεπάσουν ένα άνθος, την αγάπη που κοιμήθηκε νωρίς. Κ., δύναμη να έχετε όλοι…
16-9-2017
Μια σεφαραδίτισσα της Θεσσαλονίκης που ήταν η Στέλλα, με το επώνυμο Χασκήλ, θα είχε και έναν ιδιαίτερο λόγο να θυμάται μοναδικά από που ταξίδεψε εκείνη πριν πέντε αιώνες, δηλαδή την Ανδαλουσία – και ίσως πολλά ακόμη. Σαν να είναι η ηχογράφηση το πρόσχημα.
15-9-2017
Βλέποντας την μαυρίλα, ειδικά στη Σαλαμίνα, θαρρώ είναι πολύ θλιβερό και για έναν λόγο ακόμα πέρα από όλους τους άλλους: στο νησί αυτό, στεριανό νησί τόσο κοντά στον Πειραιά και το Πέραμα, δεν νομίζω να έχει κολυμπήσει ποτέ κάποιος εύπορος, άνθρωποι της ανάγκης πάνε και από ανάγκη. Και όσες φορές έχετε πάει στη Σαλαμίνα από τη δυτική πλευρά, νότια της πόλης, βλέπετε τα σπίτια δεν είναι σαν αλλού, πολύ απλά χτίσματα αλλά δίπλα στο κύμα και μπαίνουν στη θάλασσα.
15-9-2017
“Την ξέρω μόνο από μια φωτογραφία, κίτρινο άστρο στο λαιμό της να φορά…Μα ποιος θυμάται να μου πει γι’ αυτή τη Στέλλα με το παράξενο επώνυμο Χασκήλ…”
Στον Η.Κ. που αναζήτησε κάποτε τα ίχνη της κρατώντας μια φωτογραφία, ρωτώντας τους παραξενεμένους περαστικούς στα πήγαινε έλα, στη Μοναστηρίου, στην Κομνηνών, στην Καρόλου Ντηλ.
Ο Ηλίας Βολιώτης Καπετανάκης (ο Η.Κ.) γράφει ότι σε κανένα από τα τραγούδια της δεν ακούγεται ένας άντρας να τη χαιρετάει. Ήρθε σοβαρή, συγκρατημένη, από άλλη παράδοση (εβραϊκή), κέντησε με τη λυπημένη φωνή της και άφησε αυτό τον κόσμο νωρίς.
14-9-2017
Αδιαπέραστη και συμπαγής καθημερινότητα, ασάλευτη, όπως ακριβώς τα τείχη της πόλης. Της Ρώμης. Η παλιά ώριμη μονοτονία του κόσμου του Μοράβια. (φωτ. Στέλλα Εξάρχου).
13-9-2017
Σε μια μεγάλη λεωφόρο, κάποιας μεγάλης πόλης της Λατινικής Αμερικής, ένας άνθρωπος περιμένει για να διασχίσει το δρόμο. Ριζωμένος στην άκρη του πεζοδρομίου, μπροστά σε ένα ακατάπαυστο ρεύμα αυτοκινήτων, ο πεζός περιμένει δέκα λεπτά, περιμένει είκοσι λεπτά, περιμένει μία ώρα. Κοιτάζει αριστερά, κοιτάζει δεξιά και βλέπει έναν άντρα να κάθεται ακουμπισμένος στον τοίχο και να καπνίζει. Οπότε τον ρωτάει:
—Συγνώμη, τι πρέπει να κάνω για να περάσω απέναντι;
Και ο άλλος του απαντά:
— Δεν ξέρω. Εγώ γεννήθηκα από την εδώ πλευρά του δρόμου.
(Μικροδιήγημα του Εδουάρδο Γκαλεάνο).
13-9-2017
Ένας παλιός εραστής τηλεφωνεί στη μοναχική πρωταγωνίστρια της ιστορίας από έναν θάλαμο στο πουθενά, στο midwest, μετά από “έτη φωτός” (a couple of light years ago -με το αθώο κοινό λάθος ότι τα έτη φωτός είναι μονάδα χρόνου, ενώ είναι μονάδα απόστασης), εμφανίζεται το φάντασμά του τη νύχτα εκείνη με το γεμάτο φεγγάρι – και η νοσταλγία παλεύει με τη σκουριά. Αυτό το τηλεφώνημα μπορεί να μην έγινε ποτέ, να είναι μια αντικατοπτρική Φάτα Μοργκάνα ψυχής.
Το απόλυτο τραγούδι χωρισμού κατά τη γνώμη μου.
As I remember your eyes/ Were bluer than robin’s eggs/ My poetry was lousy you said/ Where are you calling from?/ A booth in the midwest.
Η Τζόαν Μπαέζ ποτέ δεν έγινε κολαούζος και διασκεδάστρια απίθανων ηγετών σαν κάτι Μπόνο, ούτε πούλησε χριστουγεννιάτικα σαν τον Ντίλαν ο οποίος μοιάζει πλέον με γερασμένο και σκυθρωπό ξωτικό, πάντα καλή.
12-9-2017
“Are you ok?” I asked. “Annoyed” he said.
10-9-2017
Η ευστάθεια…
… του Οίκου των Άσερ ήταν εμφανώς προβληματική. Το οικοδόμημά τους έπασχε. Όπως άλλωστε και ο Ρόντρικ Άσερ, που υπέφερε από μια ακατονόμαστη και μοιραία αρρώστια. Όταν πια πλησιάζει το τέλος, ο Έντγκαρ Αλαν Πόε βάζει τον αφηγητή να τρέχει για να ξεφύγει μέσα στη θύελλα. Γυρίζοντας πίσω του το κεφάλι, στο φως μιας αστραπής, βλέπει τον αρρωστημένο πύργο να σωριάζεται σε συντρίμμια, μαζί με το αρρωστημένο περιεχόμενό του. Κάποτε μερικοί ρομαντικοί έβλεπαν λυρικές ομοιότητες με ένα κοινωνικό σύστημα που πλησίαζε στα όριά του, αλλά…
9-9-2017
Tίποτα δεν ξέρει ο ήλιος για τις μόνες κυρίες πίσω από τα αστικά παράθυρα.
8-9-2017
Δημιούργησα ένα έπος
με ήρωα έναν ανήξερο
που ιδέα δεν είχε
Όπλα του έδινα
κι εκείνος ρήμαζε σε σχισμές
της ιστορίας
Άσχετος –
Τόσο στην ειρήνη -τόσο στον πόλεμο […]
(Δ, Δημητριάδης, ”Σύμβολα απουσίας”)
7-9-2017
(¡Bienvenido, Mister Marshall! – Καλωσόρισες κύριε Μάρσαλ). Κωμωδία του 1953 από την Ισπανία που ο σαρκασμός της ξεγέλασε την βλοσυρότητα των λογοκριτών του Φράνκο. Το χρονικό μιας μικρής πόλης, της Βιγιάρ ντελ Ρίο. Οι κάτοικοί της πληροφορούνται την άφιξη στη χώρα αμερικανών πολιτικών και ετοιμάζονται να εντυπωσιάσουν τους επισκέπτες με διάφορα χάπενινγκ, ελπίζοντας οι άνθρωποι το χωριό να περιληφθεί στους στόχους του Σχεδίου Μάρσαλ. Τελικά η πομπή των πολιτικών περνάει από τo δρόμο χωρίς να σταματήσει στιγμή, σαν να μην υπήρχε το χωριό, και οι κάτοικοι κατεβάζουν απογοητευμένοι τα γιορταστικά στολίδια επιστρέφοντας στην καθημερινότητα.
Μπονζούρ μεσιέ Μακρόν, μεσιέ λε πρεζιντάν.
7-9-2017
Η περίφημη μαύρη περούκα της Μπριζίτ Μπαρντό στην ταινία του Γκοντάρ “Η Περιφρόνηση” (le mepris, 1963) που καταφανώς, ως σκηνοθετικό εύρημα, εξωτερικεύει την ψυχική κατάσταση και την ερημιά της πρωταγωνίστριας.
Στην ταινία που ανεπαίσθητα δανείζεται στοιχεία από το μύθο του Οδυσσέα και της Πηνελόπης, η περιφρόνηση της γυναίκας προς τον εραστή της ζωής της έρχεται σταδιακά ακολουθώντας την προηγούμενη ψυχική αποξένωση, είναι μελετημένη κατά ανθρώπινη φύση, είναι το αντίθετο του έρωτα (ποτέ άλλωστε το αντίθετό του δεν ήταν το μίσος) και φτάνει να γίνει απόλυτη, κοροϊδευτική, παράλογη, τρομαχτική.
6-9-2017
Κάποιος έγραψε ένα απίστευτα βαρετό μέρος για τρομπόνι και η ορχήστρα προσαρμόζεται στις νέες απαιτήσεις.
5-9-2017
Καμιά φορά φτάσαμε στο Κερατσίνι. Είχα τέτοια πείνα, νοσταλγούσα κάτι μακαρόνια με λάδι. Λέω: να ‘χα μια καραβάνα, τίποτα να φάω. Πέφτω στο νερό. Πέσανε και οι άλλοι. Βγαίνοντας έξω, ήταν ένας κι έβοσκε κάτι πρόβατα. Μου έδωσε ένα παλιό πουκάμισο και έβαλα. Παρέα με έναν Χιώτη ξεκινάμε για τον Πειραιά. Φτάσαμε σε ένα εξοχικό και θυμάμαι μαγείρευε φασολάκια. Ήταν κι ένα ζευγάρι μέσα.
Λέω: «με συγχωρείτε, λίγο νερό μας δίνετε;»
«Από ποιο μέρος είστε ρε παιδιά» μας λένε.
«Τώρα, οι πρώτοι πρόσφυγες που ήρθαμε από τη μικρασία»
«Καθίστε» μας λέει το ανδρόγυνο. «Βάλτους να φάνε».
Φάγαμε λοιπόν μια μερίδα φασολάκια, έτσι μπόλικα, και μας κέρασαν και ρετσίνα. Και να ναι αυτοί που μας κέρασαν υπέρ του βασιλιά. «Μη στενοχωριέστε ρε παιδιά, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ναι». Και για το μαρμαρωμένο βασιλιά και τέτοια.
Λέω: «εγώ έφαγα. Ευχαριστώ πολύ, γεια σας». Και φύγαμε. Είχα θυμώσει πολύ…
(σαν σήμερα, 1922, οι πρώτοι πρόσφυγες από την Ιωνία φτάνουν στον Πειραιά και στο μονόλογο από τον Θίασο αποδίδουν σε μεγάλο βαθμό τα δεινά στον εδώ κούφιο και εγκληματικό μεγαλοϊδεατισμό που έφτασε στα έσχατά του με την τυφλή εκστρατεία προς την Ανατολία)
5-9-2017
Το φευγιό της Άννας (φωτ. Στέλλα Εξάρχου).
4-9-2017
Ο Μπόρχες γράφει κάπου πως ένας Σκωτσέζος πωλητής του είχε προμηθεύσει ένα βιβλίο που ήταν άπειρο. Το άνοιγε, οι σελίδες ήταν ανακατεμένες και ποτέ δεν μπορούσε να επιστρέψει στην προηγούμενη, αλλά και η επόμενη πάντα διαφορετική. Ήταν άπειρες. Τον τρομοκράτησε τόσο πολύ που σκέφτηκε να απαλλαγεί και να το κάψει, αλλά μετά σοφά κατάλαβε πως η άπειρη πυρκαγιά ενός άπειρου βιβλίου θα κατέστρεφε τον κόσμο. Οποιοσδήποτε επίσης το έπαιρνε, θα μπορούσε να αφανίσει τα πάντα. Και όπως η ασφαλέστερη κρυψώνα για ένα φύλλο δέντρου είναι το δάσος, το καταχώνιασε σε ένα ψηλό ράφι στη χαώδη δημόσια βιβλιοθήκη του Μπουένος Άιρες, όπου ίσως υπάρχει ακόμα.
Τα Διάφανα Κρίνα, κρατούσαν όπως πάντα τη μελαγχολία του απείρου σε έναν εσωτερικό ανθρώπινο κόσμο που έχει όρια και τραγουδούσαν για κάποιον “που πάντα θα ‘ρχεται από το άπειρο σε σένα…”
3-9-2017
Δωμάτιο δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή. Η “άλλη Αμερική” του σπουδαίου Έντουαρντ Χόπερ, με τους ασήμαντους ευάλωττους ανθρώπους, πάντα αγέλαστους και αινιγματικούς, απέναντι στη γιγαντοσύνη των κτιρίων και των τοπίων.
2-9-2017
Ο νεοϋρκέζος Γκάρι Γουίνογκραντ που φωτογράφιζε πάντα ανώνυμους καθημερινούς ανθρώπους στο δρόμο και συνήθως με την τάση να φύγουν πολύ βιαστικά, ουδέποτε νωχελικά, να φύγουν για πού; Ο μελαγχολικός ακινητοποιημένος χρόνος της φωτογραφίας σαν σφάλμα.
1-9-2017
Και καθώς είναι 1η του Σεπτέμβρη σήμερα, ο -ένας όμηρος- Ιρλανδός ποιητής Μπρένταν Μπίαν είχε την τύχη στη σύντομη ζωή του να συναντηθεί με ένα σχεδόν μεθυσμένο όραμα: φαντάστηκε τον Σεπτέμβρη σαν ένα μισοδαγκωμένο μήλο πεταμένο σε ένα πάρκο του κέντρου του Μπελφάστ, με χαραγμένα πάνω πέντε δόντια από παιδάκι, πέντε δόντια που κοροϊδεύουν χωρίς έλεος λοχαγούς και βασιλιάδες.
1-9-2017
In urban dogs we trust: μια ιστορία για αρραβωνιασμένα σκυλιά και θυμωμένους σπουδαστές. Φωτ. Mirto Tsil.
Νουβέλες αδέσποτων ζώων (μπορεί και αδέσποτων ψυχών, γενικότερα).
1-9-2017
Μάνα και γιος, σε δυο φωτογραφίες με διαφορά 47 ετών, στον εθνικό κήπο (1968 και 2015). Η μάνα έχει εμφανίσει άνοια αλλά εξακολουθεί ν’ απολαμβάνει τους περιπάτους. Αφήνοντας με απόλυτη εμπιστοσύνη το χέρι της, χωρίς καμιά έγνοια για τη διαδρομή ή τον προορισμό.
August 31st, 2017 at 4:18 pm
Τη σελίδα Στιγμές την αρχειοθέτησα με τις δημοσιεύσεις Ιουλίου-Αυγούστου, από 1 Σεπτεμβρίου, η σελίδα ξεκινά και πάλι κενή, με περίπου μια νέα καταχώρηση καθημερινά.
Το αρχείο Ιουλίου – Αυγούστου 2017
Στην ίδια σελίδα αρχείου βρίσκετε και τα σχόλια επισκεπτών που δημοσιεύτηκαν στη σελίδα.
September 1st, 2017 at 3:20 pm
Καλό σας μεσημέρι! Σε συνέχεια της προηγούμενης συζήτησής μας προ δεκαημέρου, που έγινε στην σελίδα που μεταφέρατε σε αρχείο: Να σας ενημερώσω ότι σας έστειλα προ ολίγου στην διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μια φωτογραφική περιήγηση στην Κάσο με μερικές σύντομες περιγραφές που συνδυάζονται ελεύθερα με την ιστορία και την παράδοση του νησιού. Αν νομίζετε πως ταιριάζει έστω και μια με την φυσιογνωμία των Στιγμών θα χαρώ πολύ.
September 1st, 2017 at 6:30 pm
@ Α. Σαραντόπουλος: Τις έλαβα, ναι, σας ευχαριστώ. Είναι πολύ ωραίες φωτογραφίες και οι λεζάντες πολύ εύστοχες και διεισδυτικές. Από την άλλη εβδομάδα θα προσθέσω μέρος από το άλμπουμ. Παράξενο νησί, πολύ νότιο, με ιδιότυπη απομόνωση.
September 4th, 2017 at 8:47 am
Πέρασε ένας χρόνος, με τη σημερινή μέρα, από τότε που πέθανε ο Θάνος Ανεστόπουλος και σκέφτηκα να βάλω εδώ στις Στιγμές ένα από τα τραγούδια των Διάφανων Κρίνων που λόγω της εννιάλεπτης διάρκειας ακούγεται λιγότερο.
September 5th, 2017 at 9:48 pm
Για 4-9-2017 από τα πιο μεγάλα τραγούδια των Διάφανων Κρίνων και τους στίχους έχει γράψει ο μπασίστας Παντελής Ροδοστόγλου…
September 6th, 2017 at 10:19 pm
Che scioglie il sangue dint’e vene
Όπως και για την Ντεσσί προ ημερών, θα χρησιμοποιήσω πάλι τις ‘Στιγμές’ ως misc. γενικού περιεχομένου.
Δέκα χρόνια σήμερα χωρίς τον πλέον αναγνωρίσιμο λυρικό τραγουδιστή. Ας μην τον ακούσουμε σε ένα ακόμα Nessun dorma ή E lucevan le stelle ή Vesti la giubba, αλλά σε κάτι μάλλον αναπάντεχο για τον τύπο της φωνής του, την πανδύσκολη άρια Ah, mes amis, quel jour de fête από την ‘Κόρη του Συντάγματος’ του Ντονιτσέττι, αυτή με τα εννέα ‘υψηλά ντο’ (high Cs), που έρχονται σε τέσσερα ζεύγη -στη συγκεκριμένη εκτέλεση, στα 5’21”, 5’28”, 5’48”, 5’55”- συν την αδιανόητη κορώνα του τέλους. Κανονικά προορίζεται για ελαφρούς τενόρους, στυλ Χουάν Διέγο Φλόρες, οριακά και Λώρενς Μπράουνλη· απόδειξη ότι οι εκάστοτε Κορέλλι και ντι Στέφανο και Ντομίνγκο δεν διανοήθηκαν να την πλησιάσουν. Όμως, ο Πάβα δεν είχε τέτοιους περιορισμούς…
Η ερμηνευτική του δεινότητα καταδεικνύεται και ‘εκτός έδρας’, στο περίφημο Caruso του Λούτσιο Ντάλλα. Ο τρόπος που τονίζει τις λέξεις, χωρίς θεατρινίστικες υπερβολές, καθηλώνει. Να προσεχθεί ότι προφέρει το Sorrento -πολίχνη κοντά στη Νάπολι, απέναντι από το νησάκι Κάπρι- στη ναπολιτάνικη διάλεκτο, Surriento: ο τενόρος Ενρίκο Καρούζο, στιγμιότυπο της ύστερης ζωής τού οποίου περιγράφει το τραγούδι, ήταν ναπολιτάνος.
September 7th, 2017 at 12:28 pm
@ Σπαραφ. Ο Στάινιτς και ο Καπαμπλάνκα έχουν μείνει στο ίδιο ξενοδοχείο στην Αβάνα με τον Ενρίκο Καρούζο, στο Inglaterra Grand Hotel (κουβανική εκδοχή της Μεγάλης Βρετανίας;) και το γράφει στο εκπληκτικό βιβλίο πάθους για τον Στάινιτς The Steinitz Letters o Κ. Λαντσμπέργκερ. Το βιβλίο υπάρχει ολόκληρο ονλάιν και το συγκεκριμένο απόσπασμα εδώ
Ακόμη, χωρίς να προξενεί έκπληξη βέβαια, ο Σμίσλοβ είχε σαν καλλιτεχνικό είδωλο τον Ενρίκο Καρούζο. Το απόσπασμα από τον Α. Σουλτζ εδώ
September 9th, 2017 at 5:29 pm
@ sc
Καλά, το ότι είδωλο του Σμύσλοβ (έτσι τον λέμε όλοι, αλλά είναι μάλλον Σμυσλώφ) ήταν ο Καρούζο, δεν μου λέει και πολλά: και ο Κώστας Μαρτάκης μπορεί να έχει είδωλο τον Νατ Κινγκ Κόουλ, όμως άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας 😀
Σοβαρά τώρα: Αν κρίνει κανείς από αυτό το δείγμα, λαμβάνοντας υπόψη και ότι τον συνοδεύει μια ολιγομελής ορχήστρα δωματίου και ότι ακόμα και τις ξενόγλωσσες άριες τις ερμηνεύει στα ρωσσικά, το επίπεδο του Σμύσλοβ ήταν ενός αξιοπρεπούς ερασιτέχνη (σε αντίθεση με τον Ταϊμάνοβ, που έχει πλήθος επαγγελματικών εμφανίσεων και ηχογραφήσεων). Μάλλον δίκαια τον απέρριψαν σ’ εκείνη την ωντισιόν το 1950: καλό και για τον ίδιον και για το σκάκι. Τελικά έδωσε, στα 75 του -1996-, σόλο κοντσέρτο στη Μεγάλη Σάλα του Ωδείου της Μόσχας (Большой зал Московской консерватории), προδήλως τιμής ένεκεν.
Δεν ξέρω αν έχει αναφερθεί ότι και ο Λάγιος Πόρτις, ομοίως βαρύτονος, άδει πού και πού, όπως εδώ και σε άλλα δύο γιουτουμπίδια στο ίδιο ΕσυΣωληνοΚανάλι, και εδώ.
September 12th, 2017 at 7:19 pm
Σπαραφουτσίλε: Και από πιο παλιούς ο Philidor ως συνθέτης αλλά δεν ξέρω αν οι όπερές του διασώζονται ως σπουδαία έργα…
September 13th, 2017 at 1:55 pm
Με την Αβραμίδου αφορμή, που θα παίξει στο Μοντεβιδέο, θυμήθηκα ένα μικροδιήγημα του Εδουάρδο Γκαλεάνο, Ουρουγουανού λογοτέχνη, που είναι πιστεύω σαφώς επηρρεασμένο από την πραγματικότητα του Ρίο δε λα Πλάτα, που χωρίζει δυο πρωτεύουσες, στη στιγμή 13/9/2017.
September 13th, 2017 at 5:54 pm
Νικήστε τον Φιλιντόρ!
Καλή ευκαιρία.
Δεν θα αναπαραγάγω στοιχεία για τη μουσική και τη σκακιστική διάσταση του Φιλιντόρ, που εύκολα βρίσκει ο ενδιαφερόμενος.
Θα αναφέρω κάτι λιγότερο γνωστό, τη μονόπρακτη κωμική όπερα ‘Νικήστε τον Φιλιντόρ!’ (Battez Philidor!) (1882), συνθέτης Αμεδαίος Ντυτάκ (1848-1929), λιμπρετίστας Αβραάμ Ντρεϊφύς (1847-1926).
Διαδραματίζεται στο Παρίσι το 1777. Πρωταγωνιστές είναι δύο ερωτευμένοι νέοι, ο βιολιστής Ρισάρ και η αοιδός Ντορίς, ο πατέρας της δεύτερης Μπουντινιό, ιδιοκτήτης του περιώνυμου ‘Καφενείου της Αντιβασιλείας’ (Café de la Régence), και ο… Φιλιντόρ αυτοπροσώπως!
Η υπόθεση έχει ως εξής: ο Ρισάρ ζητά το χέρι τής Ντορίς από τον πατέρα της, Μπουντινιό. Αυτός, θαυμαστής του Φιλιντόρ, θα παραβλέψει το ότι ο Ρισάρ δεν είναι ευκατάστατος (ο μουσικός λέει ότι η περιουσία του είναι το βιολί του, και ο άλλος απαντά: ‘Σε μια θήκη των έξι φράγκων…’) και θα συναινέσει στον γάμο αν ο Ρισάρ νικήσει τον Φιλιντόρ στο σκάκι (‘Battez Philidor… et vous aurez ma fille!’). Ο Ρισάρ διηγείται την κατάσταση στον Φιλιντόρ, που προθυμοποιείται να βοηθήσει. Η παρτίδα αρχίζει, και ο Φιλιντόρ κοντεύει να χάσει όταν η Ντορίς τραγουδά μια παστοράλ από την όπερά του ‘Ερνελίντε, πριγκίπισσα της Νορβηγίας’ (1767), αυτή που ξεκινά Silvandre aimait l’insensible Climène. Ο Φιλιντόρ κολακεύεται, ενθουσιάζεται και αφαιρείται από την παρτίδα, μέχρι και οδηγίες στη Ντορίς για ακριβέστερη ερμηνεία της παστοράλ τής παρέχει (‘εδώ poco piu mosso, εκεί rallentendo, pianissimo στο τέλος’ κ.ο.κ.), με αποτέλεσμα να παίξει μηχανικά και να κερδίσει τη χαμένη θέση παρά τις προθέσεις του. Τελικά, με την παρέμβαση του Φιλιντόρ, ο Μπουντινιό πείθεται -όχι πολύ εκθύμως: ‘Sois mon gendre, imbécile’- να δώσει την έγκρισή του για τον γάμο. Ο Φιλιντόρ διατείνεται ότι θριάμβευσε το σκάκι -‘Triomphe des échecs!’-, και οι θαμώνες τον επευφημούν -‘Gloire à Philidor! Gloire au maître!’-. Αυλαία.
Χαριτωμένο, με ωραία σκιαγραφημένους χαρακτήρες και ζωηρούς διαλόγους. Θα μπορούσε κάλλιστα να ανέβει και σήμερα, σαν θεατρικό μονόπρακτο – έχει έτσι κι αλλιώς μόνο τρία-τέσσερα καντάμπιλε σημεία, το υπόλοιπο θα μπορούσε να έχει απλώς σποραδική συνοδεία από ένα όργανο εποχής, τύπου κλειδοκύμβαλο, φλάουτο με ράμφος ή, ακόμα καλύτερα, θεόρβη, που είναι και πιο εντυπωσιακή, λόγω του μακρύτατου μπράτσου της.
Σε αυτή την περίπτωση, δίνω ιδέες τώρα, δεν θα έβλαπτε να προβαλλόταν σε γιγαντοθόνη, ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή της επί της σκηνής, η υποτιθέμενη παρτίδα Φιλιντόρ – Ρισάρ. Θα έπρεπε τότε (άσκηση) να κατασκευαστεί μια τέτοια παρτίδα: ένας μέτριος παίκτης, π.χ. του 1700, να παίζει με έναν ισχυρό, π.χ. του 2200, να παίζει ο μέτριος αντίστοιχα με τη δυναμικότητά του και ο ισχυρός χλιαρά, αλλά όχι ευθέως πατάτες, ούτε εις τρόπον ώστε να ‘μας πάρουν χαμπάρι’ (π.χ., αν ο μέτριος στήσει πηρούνι Ρ+Β, ο ισχυρός οφείλει να το παίξει), να βγάζει ο μέτριος συν πλην οριζοντίως, και στη συνέχεια ο ισχυρός να παίζει δυο-τρεις ‘κανονικές’ κινήσεις και να κερδίζει εκείνος.
Έχουμε έναν θεατρικό σκηνοθέτη στην παρέα. Καλλιτέχνη, είσαι στην ακρόαση; 😀
September 13th, 2017 at 7:02 pm
13-9-2017 αρκετη πικρια στους στιχους …
7-9-2017
Φριτς Λαγκ(σκηνοθετης):Ο Θανατος δεν ειναι λυση…
Ερρωσθε
September 13th, 2017 at 11:30 pm
Θρίαμβος! επί τέλους αναφέρθηκε και κάπου το όνομα της Αναστασίας έστω και σε ένα μη αμιγώς σκακιστικό κείμενο!
September 14th, 2017 at 10:53 am
Triomphe des échecs!’-, και οι θαμώνες τον επευφημούν -‘Gloire à Philidor! Gloire au maître!’-
Σπαραφουτσίλε καταπληκτικές οι πληροφορίες που μεταφέρατε στο σχόλιό σας. Δεν είμαι μεγάλος λάτρης της κωμικής όπερας αλλά αυτές οι πληροφορίες είναι πολύτιμες και έναυσμα για αναζήτηση σε άγνωστα πεδία. Σας ευχαριστώ!
September 15th, 2017 at 11:45 am
@Elliott Την Αβραμίδου μα την βλέπω και στην ανάρτηση στην κεντρική σελίδα με θέμα τα παγκόσμια νέων.
September 17th, 2017 at 11:51 pm
Έμαθα το μαύρο νέο αργά το απόγευμα, μόνο κουράγιο.
September 18th, 2017 at 6:45 am
Borstal Boy (for Brendan)!
September 18th, 2017 at 9:31 pm
Δύο αφιερωματικές συναυλίες για την Κάλλας, ή: Μόνη μου κι όλες σας
Συνεχίζω ανερυθρίαστα να χρησιμοποιώ τις ‘Στιγμές’ ως misc. γενικού περιεχομένου.
Δύο τιμητικές εκδηλώσεις την προηγούμενη εβδομάδα για την Κάλλας, 40 χρόνια από τον θάνατό της.
Το Μέγαρο πρώτα.
Υπερόπλο η Αλίεβα προχθές: τέσσερις άριες του Βέρντι, μία του Τσιλέα και τρεις του Πουτσίνι, και για ανκόρ η Casta diva· not for the faint-hearted, σίγουρα.
Η Ντινάρα (δεν πρόκειται για μεγεθυντικό, στυλ Φροσάρα, Κατινάρα, Ελενάρα: το βαφτιστικό της είναι, αζέρα γαρ) έχει ξαναέρθει και στην αντίστοιχη εκδήλωση του 2009, πάλι υπό τον Λογιάδη. Ήταν τότε ούτε 29 ετών, μία από τέσσερις μονωδούς (συν δύο νοτιοκορεάτες, συν η αρμένια μέτσο Βαρντούι Χατσατριάν· δεν μπορώ να περάσω ντούκου αυτή την τελευταία: ας πάρουμε μια γεύση από ένα ρεσιτάλ της το 2013 στο Γιερεβάν προς τιμήν -έτι και έτι- της Κάλλας, όπου ερμηνεύει, μόνο με πιάνο και πάνω από μία ώρα χωρίς διακοπή, την… Άρτα και τα Γιάννενα, παναπεί, από το βαλς της Μουζέτ μέχρι την άρια της Σεμιράμιδος· και τι φύλαξε για ανκόρ η ρουφ… έεε, συγγνώμη, η καλλιτέχνις; την πολοναίζ τής Φιλίν!)· φέτος, από τα μεγαλύτερα ονόματα πλέον παγκοσμίως, για την Αλίεβα λέω, ήταν σόλο.
Χαρακτηριστικός σοβιετικός τρόπος ερμηνείας, όπου ακόμα και τα πιανίσσιμι (π.χ. σε σημεία τού Pace, pace mio Dio), και τα κρεσέντι (π.χ. στο τέλoς τού Io son l’umile ancella), και η γλύκανση της φωνής εκεί που απαιτείται, υποτάσσονται στον όγκο, σε αντίθεση με τον ιταλικό τρόπο ερμηνείας – η σύγκριση τού, π.χ., Tacea la notte κλπ. από τη Ντινάρα εδώ (παρατηρητέο πόσο πιο ‘σκούρα’ ακούγεται από τη Μαρίνα Ζγιάτκοβα, που ερμηνεύει την Ινές· ας προσεχθούν και οι εντυπωσιακές, πολύ περισσότερο για τόσο ογκώδη φωνή, τρίλιες της στην καμπαλέτα μετά το 7’04”: ένας ελέφαντας που κάνει πα ντε μπουρρέ κουρύ…) και από τη Ρενάτα εδώ είναι εύγλωττη: η εξουσιαστική ρώμη του στίλβοντος χάλυβα από τη μία, η ευγενής λάμψη του ρευστού χρυσαφιού από την άλλη. Δύσκολο να διαλέξεις· ευτυχώς, δεν χρειάζεται.
Και ευπροσήγορη: μετά από ένα τόσο κοπιαστικό πρόγραμμα, παρέμεινε και κουβέντιαζε με τις ώρες με το κοινό, έδινε αυτόγραφα και καθόταν υπομονετικά να ποζάρει για σέλφις μαζί με τον κάθε απίθανο από εμάς.
Το Ηρώδειο δεύτερα.
Εξαιρετικές οι Κοστέα, Παπαθανασίου, Πουλίτση την Πέμπτη. Ανέλαβαν, αντίστοιχα, από τρία κομμάτια δραματικής, λυρικής και κολορατούρα σοπράνο. Η Τσέλια μού δίνει πάντα την εντύπωση ότι κάπου ‘κρατιέται’, μπορεί να είναι και η ιδέα μου. Η Μυρτώ σε ‘αρπάζει από τα μούτρα’ μόνο με το παράστημα, την έκφραση και την κίνησή της· δεν είναι επιπόλαιος ο Τζεφιρέλλι που, μισόν αιώνα μετά, είδε σ’ αυτήν κάτι από τη Μεγάλη. Η Χριστίνα έχει λίγο σκληρή φωνή -έχουμε κακομάθει από τη γλυκύτητα της Βασιλικής [Καραγιάννη]-, όμως έχει προοδεύσει φανερά τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό. Λίγο αλλόκοτο το Mira, o Norma με το οποίο έκλεισαν: το ερμήνευσαν ως ‘ντουέτο για τρεις’, Ανταλτζίζα η Κοστέα, Νόρμα εναλλάξ οι άλλες. Το ‘ντουέτο-τερτσέτο’ δεν είναι εντελώς πρωτοφανές, ιδού π.χ. ο Χβόρο με τη Σ(κ)ιουρίνα και τη Ντομασένκο. Το ντουέτο από τον ‘Ντον Τζιοβάννι’ όμως είναι ανάλαφρο, παιχνιδιάρικο και σηκώνει αστειάκια, σε αντίθεση με το ιεροπρεπές ντουέτο από τη ‘Νόρμα’. Οι τρεις τους το ερμήνευσαν λίγο σαν μιούζικαλ, μού έδωσε κάπως στα νεύρα· τεσπά.
Τρεις κορυφαίες μονωδοί στην ακμή τους, με διαφορετικό τύπο φωνής και άρα εύρος ρόλων η καθεμία, και πάλι δεν μπορούν ούτε αθροιστικά να καλύψουν το σύνολο του ρεπερτορίου της Κάλλας· λείπει μια σαν τη Θεοδοσίου για τους ‘ρόλους αυτοκτονίας’ (φωνητικά, όχι δραματουργικά) όπως Αμπιγκαΐλε, Ονταμπέλλα και Ιμογένη. Τέσσερις, και πάλι οριακά. Σαν να λέμε: Μόνη μου κι όλες σας…
September 20th, 2017 at 12:22 pm
@ Σπαραφουτσίλε Σας διαβάζω πάντα και αφιερώνω πλέον πολλή ώρα στο να εντρυφήσω το υλικό που βάζετε στα σχόλιά σας ανατρέχοντας σε επιπλέον πηγές. 40 χρόνια λοιπόν από τον θάνατο της Κάλλας. Και πάλι ευχαριστώ!
September 23rd, 2017 at 5:34 pm
Η Κική Μορφονιού ως Ανταλτζίζα, Νέρις και Ατσουτσένα
Η ελληνίδα μέτσο Κική Μορφονιού μιλά –πρώτο μέρος, δεύτερο μέρος, τρίτο μέρος– για το ζηλευτό προνόμιο να τραγουδήσει δίπλα στη Μαρία και στις δύο παραστάσεις της στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, το 1960 ως Ανταλτζίζα στη ‘Νόρμα’ του Μπελλίνι, και το 1961 ως Νέρις στη ‘Μήδεια’ του Κερουμπίνι.
Η σπουδαία αυτή καλλιτέχνις ήταν πολύ περισσότερο από ‘αυτή η πωστηλένε που έπαιξε δίπλα στην Κάλλας’. Ας θαυμάσουμε τη ρωμαλέα και δυσοίωνη εκτέλεσή της, και ειδικά το belting της (μίξη υψηλών και χαμηλών νοτών), στην άρια της τσιγγάνας Ατσουτσένα Stride la vampa από τον ‘Τροβατόρε’ του Βέρντι· δεν νομίζω ότι έχει κάτι να ζηλέψει από εμβληματικές σύγχρονές της Ατσουτσένες, όπως η Κοσσόττο και η Σιμιονάτο (δεν βάζω τις μεταγενέστερες, όπως Ουρμάνα και Τοτσύσκα).
Ελίνα, αργείς;
September 24th, 2017 at 2:29 pm
24-9: Δεν ξέρω όμως αν ο μακαρίτης Μπόουι αισθανόταν την ίδια ακριβώς ενόχληση όταν τότε παλιά το διασκευασμένο “Λιμάνι του Άμστερνταμ” το πολύπληθές κοινό νόμιζε πως είναι δικό του αγνοώντας πως το πρωτότυπο ήταν το αριστούργημα Ζακ Μπρελ: Jacques Brel – Amsterdam. Η εκτέλεση του Ντέιβιντ Μπόουι είναι ωραία πολύ αλλά έρχεται δεύτερη χρονολογικά και αξιολογικά: David Bowie – Port Of Amsterdam
September 24th, 2017 at 4:36 pm
@ Απόστολος Σαραντόπουλος
September 15th, 2017 at 11:45 am
Ευχαριστώ, αλλά ξέρετε εννοούσα γενικά!
September 24th, 2017 at 6:07 pm
Δανάη, δεν είμαι της άποψης πως η διασκευή είναι εκ θέσεως υποδέεστερη από το πρωτότυπο κομμάτι. Και όχι μόνο στη μουσική, αλλά και σε μεταφορές στον κινηματογράφο. “Το βιβλίο πάντα ανώτερο από την ταινία” – όχι δεν ισχύει καθόλου, είναι ένας κανονιστικός αφορισμός που δεν πατάει σε καμία λογική. Άπειρα τα παραδείγματα, δυο που μου έρχονται μέσα σε διάστημα πέντε δευτερολέπτων ενώ γράφω το σχόλιο: α) ο Νονός, ένα αμερικάνικο βιβλίο της σειράς, που μεταφέρθηκε στο σινεμά όπως ξέρουμε και δεν θα σβήσει ποτέ β) Το μωρό της Ρόζμαρι, που αν δεν υπήρχε η ιδιοφυία του Πολάνσκι, το βιβλίο θα ήταν (και ίσως είναι) στα αζήτητα. Τυχαία η επιλογή νουάρ και θρίλερ!
Έτσι και στη μουσική. Και ποιος δεν θα συμφωνήσει πως το πρωτότυπο Αμστερντάμ του Ζακ Μπρελ είναι ανυπέρβλητο, αλλά από την άλλη, τόσα μέτρια κομμάτια και ενορχηστρώσεις διασκευάστηκαν μοναδικά. Αφήνω τον σχολιασμό των επισκεπτών για παραδείγματα. Πάντως ο Bowie δεν νομίζω να απέκρυψε ποτέ πως το Αμστερντάμ είναι διασκευή, και να ήθελε δεν θα μπορούσε τόσο γνωστό που ήταν ήδη. Πολύ ωραία είχε διασκευάσει και το Alabama Song.
September 24th, 2017 at 8:39 pm
youtube.com/watch?v=1581xrCfOPA
Καλός ο Brel, καλός και ο Bowie, αλλά Βασίλης δεν είναι κανένας!
September 26th, 2017 at 9:59 pm
@GoodOldJo: Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου ανάμεσα στον Μπρελ και τον Μπόουι πιστεύω πως είναι τρολάρισμα. Θυμάσαι που σου είχα απαντήσει σε άλλο σχόλιο πως δεν μου αρέσει καθόλου (και σε τίποτα) και βρήκες την ευκαιρία τώρα. Είναι συμπαθής και τίμιος καλλιτέχνης, αλλά ούτε στους δεκαπεντάρηδεςς του 1985 στους οποίους απευθυνόταν δεν άρεσε στο βάθος-βάθος. Τον γούσταραν αλλά δεν τους άρεσε και πολύ. Δυστυχώς όμως μετά από τόσες δεκαετίες είναι δέσμιος του στυλ του και δεν έχει την καλλιτεχνική φλέβα αλλά ούτε την πολυτέλεια να ανανεωθεί και να φέρει κάτι πιο νέο, ίσως είναι κι αργά.
@scrodcat1: Είμαι σύμφωνη 100% με τη γνώμη σου για τις διασκευές. Η άποψή μου ήταν μόνο για το συγκεκριμένο τραγούδι που η διασκευή είναι κλάσεις κατώτερη. Δεν το γενικεύω ποτέ. Η σημείωση με ‘την κλήση στον αυτόματο τηλεφωνητή στην κυρία’ ήταν τόσο έντονη πάνω στα κείμενα που περπάτησε. Θα ήθελα να γράψω κάτι για τους προβληματισμούς του Στάϊνερ. Κάθησα περίπου μία ώρα, αλλά το έσβησα χωρίς να μετανοιώσω. Δεν μου βγήκε κάτι αποστασιοποιημένο και νοητικό που να απομακρύνεται από το συναίσθημα που εμένα μου προκάλεσε και προτίμησα να το εξαφανίσω γιατί θα ήταν άδικο για τους προβληματισμούς του κειμένου.
@schrodat1 (2): Η φωτογραφία από το Μεφίστο όμως τελικά μπορεί να είναι ένα μέρος της απάντησης στην πιο πάνω τηλεφωνική κλήση…
September 26th, 2017 at 10:57 pm
Στο Μεφίστο, ο ανερχόμενος ηθοποιός, αφασικός διότι έτσι νόμιζε πως τον βόλευε, και που τον έπλασε ο συνταρακτικός Κλάους Μαν το 1936 όταν ήταν εξόριστος από την χιτλερική Γερμανία στην Ολλανδία, ναι, ήταν ακριβώς η απάντηση που σκέφτηκα την επόμενη στιγμή μετά τη δημοσίευση της “προσωπικής σημ. 20” στο ερώτημα που έθεσε ο Στάινερ “αν η τέχνη μπορεί να αποτρέψει τον όλεθρο”. Και έτσι τον έβαλα φωτογραφία, έτσι έπρεπε. Ο Τζορτζ Στάινερ όπως ξέρουμε ρώτησε κατασκευάζοντας μια περιπαικτική και καταγγελτική συγγραφική απορία, ωστόσο δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία. Η απάντηση είναι ΟΧΙ.
September 27th, 2017 at 8:51 am
@Danai
O Σαμπρέλ σου και οι Gayvid Bowie είναι ανέκδοτα μπροστά στον έναν και μοναδικό, τον ανεπανάληπτο Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Ο Βασίλης δεν έκανε την μεγάλη διεθνή καριέρα γιατί αφενός είναι μουρλός και αφετέρου είναι Έλληνας. Τώρα είναι παππούς βέβαια και δεν είναι πια ο ίδιος. Επίσης τα κυκλώματα τον έχουν βγάλει εκτός και προωθούν κάτι εγχώρια ανέκδοτα σαν την Ελεονώρα Ζουγανέλη, το απόλυτο μουσικό βύσμα.
Όποιος τραγούδησε δίπλα στον Βασίλη, κατάλαβε ότι τραγουδάει δίπλα σε έναν ερμηνευτικό ογκόλιθο. Να αναφέρω τον ακατανόμαστο παλιότερα που έμοιαζε σαν τροβαδούρος της σειράς, αλλά και τον Scorpion προσφάτως που κατάλαβε ότι τον Βασίλη δεν τον φτάνει ούτε στο μικρό του δαχτυλάκι. Ο Βασίλης τραγουδάει και απαγγέλει συνάμα, οι λέξεις κολλάνε στα χείλη. Τραγούδια που δεν θα τα ήξερε ούτε η μάνα τους, γίνανε πασίγνωστα από τον μεγάλο ερμηνευτή.
Τώρα ο τρομερά υπερτιμημένος Bowie δεν έχει ούτε το 30% των φωνητικών δυνατοτήτων του τεράστιου Βασίλη. Βαρετές εκτελέσεις, με μια αδιάφορη φωνή, που έκανε καριέρα επειδή έβαζε κραγιόν, αλλά είναι της μοδός να δηλώνει κανείς θαυμαστής του σήμερα. Πότε βάζει κανείς ένα δίσκο του Bowie; Ποτέ! Πόσες φορές όμως θα σιγοτραγουδήσει «Ήταν λέει, σαν να μάτωνε ο δρόμος…»; Για όσο ζει.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΩ (γιατί θα μου κάνει πάλι κάνα ban o Διαχειριστής)
ΚΑΙ ΕΙΜΑΙ ΕΔΩ
Jokoda
September 27th, 2017 at 9:46 am
H αξία ενός καλλιτέχνη πιστεύω πως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα συναισθήματα που γεννάει στους ακροατές του-όσο μεγάλο ή μικρό είναι το κοινό του-.Ο Παπακωνσταντίνου κατάφερε να μεγαλώσει μια ολόκληρη γενιά με ποιοτικούς στίχους και πραγματικά δεν με ενδιαφέρει αν είναι δικοί του.Ο Μπάουι επίσης.Παρ όλα αυτά δεν μπορούμε να συγκρίνουμε δύο διαφορετικού ύφους καλλιτέχνες και οι δυνατότητες της φωνής τους επισης δεν βλέπω γιατί θα πρέπει να ενδιαφέρει.Θα συζητάγαμε για τις δυνατότητες της Κάλας ακόμα και σε σχέση με τον Κλάους Νόμι;
September 27th, 2017 at 10:37 am
Έχεις δίκιο Dieter. Αλλά μου την δίνει η τάση που υπάρχει να θεοποιούμε ότι ξενόφερτο και να απαξιώνουμε αυτούς που μας μεγάλωσαν. Ποιος έλληνας την βρίσκει με τον Bowie; Μην τρελαθούμε!
Είναι καλό να σεβόμάστε την πολιτιστική κληρονομιά της κάθε γενιάς. Δεν μεγάλωσα με Ατίκ, αλλά τον σέβομαι. (Όπως και το Μαριζάκι που είναι σούπερ τάλεντ.) Δεν μπορεί να αποκαλούμε τον μεγάλο Βασίλη “τρολάρισμα”. Είναι πολιτιστική ασέβεια.
Για μένα ο μεγάλος Μάνος ένα λάθος έκανε. Ενώ στις γυναίκες διάλεξε τον αφρό των ερμηνευτριών (Φλέρυ, Πασπαλά, Φαραντούρη, Δημητριάδη κλπ) στους άνδρες πλην Λέκκα, Παπά δεν είχε την ίδια επιτυχία. Καλός ο Λιούγκος, ο Μητσιάς, ο Ψαρριανός και οι λοιποί, αλλά δεν είναι αντάξιοι των αριστουργημάτων του Μάνου. Όταν έβαλε τον Στελάρα (κυρ Αντώνης, κουρασμένο παληκάρι) είχε μια μνημειώδη λαϊκή εκτέλεση. Σε μεγάλο Ερωτικό, Αθανασία κλπ έπρεπε να είχε διαλέξει Βασίλη. Ο Γιάννης ο Φονιάς έπρεπε να εκτελεστεί από Βασίλη! Θα έμενε 3 φορές περισσότερο στην μνήμη των Ελλήνων.
September 29th, 2017 at 6:21 pm
29-9-17
Wolfgang Gönnenwein, Julia Hamari είναι οι πληροφορίες που βρήκα στα σχόλια του YouTube για την εκτέλεση του Κατά Ματθαίον BWV 244 στη Θυσία του Ταρκόφσκι.
Γνωρίζετε αν είναι όντως αυτή η ταυτότητα της εκτέλεσης; γιατί αυτό γράφεται μόνο σε σχόλιο και όχι από αυτόν που το ανέβασε στο YouTube.
Τα σύντομα κείμενα των Στιγμών το ένα καλύτερο από το άλλο δεν ξέρω τι να πω.
September 29th, 2017 at 9:17 pm
@ Α. Σαραντόπουλος δεν γνωρίζω τίποτα περισσότερο ως ειδική μουσική πληροφορία για το βίντεο. Το μόνο που σίγουρα ξέρω είναι πως καλλιτεχνικά δημιουργεί στις μέρες μας το Tarkovsky Quartet, ένα μουσικό σχήμα που αντλεί την έμπνευσή του από τις ταινίες του Ρώσου ποιητή και σκηνοθέτη (συνήθως χρησιμοποιώ αυτή την σειρά όταν αναφέρομαι στις ιδιότητές του). Προφανώς το κουαρτέτο δεν ακούγεται στο βίντεο, απλώς το καταθέτω συμπληρωματικά.
Για τα καλά σας λόγια για μια ακόμη φορά σας ευχαριστώ. Δεν είναι όμως καθόλου δύσκολο να γράψει κανείς πηγαία όταν γράφει με ελευθερία και δεν πρέπει να διατηρήσει κάποιες αυτονόητες μικροισορροπίες -ευτυχώς όχι όμως συνολικές εκπτώσεις- όπως σε θέματα σκακιστικής πολιτικής. Βάζω κάθε μέρα κάτι, μπορεί και κάτι ακόμα, και ελπίζω να επικοινωνεί φανερά ή υπόγεια με τους λίγους (σε σχέση με το σύνολο των επισκεπτών του σάιτ) που κάνουν τον κόπο και πατάνε κλικ στις Στιγμές.
September 30th, 2017 at 9:58 pm
Γιατί η Μαρία δεν ερμήνευσε ποτέ τη ΒτΝ
Σαν σήμερα, το 1791, η όπερα του Μότσαρτ ‘Ο μαγικός αυλός’ κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη.
Δεν θα σταθώ στο ότι συγκαταλέγεται διαχρονικά και παγκοσμίως στις πλέον δημοφιλείς και πολυπαιζόμενες όπερες, ούτε στο ότι, μαζί με τον ‘Κουρέα της Σεβίλλης’, σε συντετμημένες και διασκευασμένες μορφές και στη γλώσσα της χώρας όπου παριστάνονται, είναι τα δύο συνιστώμενα έργα για εισαγωγή των παιδιών ηλικίας δημοτικού στη λυρική τέχνη.
Θα εστιάσω στον ρόλο της Βασίλισσας της Νύχτας, έναν από τους απαιτητικότερους του ρεπερτορίου. Ενδεικτικά, ιδού η πρώτη άρια, με τη Ναταλί Ντεσσαί (Αιξ αν Προβάνς 1994) να κινείται στις ηχοχρωματικές περιοχές του φλάουτου και του όμποε, και ιδού η δεύτερη άρια, με τη Χριστίνα Πουλίτση (Δρέσδη 2014· η σκηνογραφία είναι αντιγραφή από το… ‘Εργαστήρι του Δόκτορα Καλιγκάρι’· κοντά στη Βασιλική [Καραγιάννη], υπάρχει πλέον και δεύτερη ελληνίδα περιζήτητη διεθνώς ως ΒτΝ) να σκιαγραφεί άριστα την εκδικητικότητα και την προϊούσα παραφροσύνη της ηρωΐδας.
Εύκολα παρατηρεί κανείς ότι στον ρόλο αποτυπώνεται πλήθος συναισθηματικών αποχρώσεων και μεταπτώσεων, που αξιώνει, εκτός από ακραίες φωνητικές, και σύνθετες υποκριτικές δυνατότητες. Θεωρητικά, θα ήταν ό,τι έπρεπε για τη Μαρία (σε οπερικό συγκείμενο, μία είναι η Μαρία, και μία θα είναι στους αιώνες των αιώνων, μην επαναλαμβανόμαστε) της εποχής που ερμήνευε Ελισάβετ στον ‘Ντον Κάρλος’, Μαργκερίτα στον ‘Μεφιστοφελή’ και Ιμογένη στον ‘Πειρατή’. Και όμως, δεν τον ερμήνευσε ποτέ.
Αντιγράφω από τον πρόλογο του Χρήστου Λαμπράκη (σε άλλες, όχι πολύ μακρινές εποχές, οι ιδιοκτήτες εφημερίδων ήσαν πνευματικοί άνθρωποι, όχι εφοπλιστές και εργολάβοι) στο βιβλίο του Βασίλη Νικολαΐδη ‘Μαρία Κάλλας, οι μεταμορφώσεις μιας τέχνης’ (Ελληνικά Γράμματα 2007):
“Η ευσυνειδησία της έφτανε μερικές φορές στα όρια του φανατισμού. Της είχε προτείνει ο Walter Legge (παραγωγός ηχογραφήσεών της την πρώτη δεκαετία της σταδιοδρομίας της) να ερμηνεύσει το ρόλο της Βασίλισσας της Νύχτας από το ‘Μαγικό Αυλό’ του Μότσαρτ. ‘Ενα ρόλο στον οποίο το δραματικό της ένστικτο, συνδυασμένο με τη φωνητική και τεχνική ευχέρεια που διέθετε τότε, θα έκανε θαύματα.
Και η εξήγηση της άρνησής της;
– Μελέτησα το ρόλο στα γερμανικά και δεν μου φάνηκε πως παρουσίαζε για μένα ανυπέρβλητες δυσκολίες. Όμως, όταν θέλησα να τον τραγουδήσω, διαπίστωσα πως ήμουν αναγκασμένη να πάρω αναπνοή εκεί όπου ο συνθέτης δεν τη ζητά.
– Και λοιπόν;
Με κοίταξε με απορία.
– Μα θα πρόδιδα τη μουσική! Αυτά τα πράγματα δεν επιτρέπονται. Δεν έμαθα ποτέ να διευκολύνω τον εαυτό μου σε βάρος ενός έργου”.
Πάντως, αν ακόμα και η, κατά περίπου ομοφωνία, καλύτερη ΒτΝ του 21ου αιώνα, για τη Ντιάνα Ντάμραου λέω, δικαιούται, σπανίως μεν, αλλά ενίοτε, όπως σε αυτή την εκτέλεση (Ζάλτσμπουργκ 2006), να παίρνει ‘παράτυπη’ αναπνοή -για τους βιαστικούς, η άρια αρχίζει στο 2’49”· η επίμαχη αναπνοή είναι στο 4’58”-, νομίζω ότι όλες δικαιούνται.
Η Μαρία βέβαια δεν περιλαμβάνεται στις όλες. Είπαμε: Μόνη μου κι όλες σας…
October 8th, 2017 at 3:36 pm
Φέτος συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από τότε που ξεκίνησες το skakistiko. Οπότε κάτι έκανες κι εσύ στη ζωή σου…
October 8th, 2017 at 9:59 pm
Η χθεσινή ‘Νόρμα’ στη Μετ HD
(εδώ το τρέιλερ)
Ευτυχώς, το ανέβασμα τού Ντέιβιντ Μακ Βίκαρ ήταν παραδοσιακό: δεν είχαμε μεταφορά της δράσης από το 50 π.Χ. στη Γαλατία, όπως ορίζει το λιμπρέτο, σ’ ένα, ξερωγώ, επιτελικό γραφείο της Λουφτβάφφε, ως δήθεν απόδειξη της διαχρονικότητας του έργου, ούτε μας ξεφούρνισαν την αρχιέρεια των δρυίδων Νόρμα ως, ξαναξερωγώ, πόουλ ντάνσερ. (Έχουν γίνει αυτά· όχι ακριβώς αυτά, πάντως ανάλογα και χειρότερα.)
Η εποχή του park and bark (ελεύθερη δική μου απόδοση: ριζώνω και φορτώνω), παναπεί, στήνομαι στη σκηνή σε ημιανάπαυση με μέτωπο στο κοινό, λέω τα λογάκια μου, σ’ ένα πέρασμα της ορχήστρας ανεμίζω τη χλαμύδα μου, κάνω πέντε βήματα, μην πάθω και κιρσούς, πάω και στήνομαι σε γειτονικό σημείο, και ούτω τουφεξής, έχει, τουλάχιστον στη Μετ, περάσει ανεπιστρεπτί· έχουν καταλάβει ότι για να ξεκουνήσουν, εμένα τον έκπαλαι οπερόφιλο και εσένα τον δυνητικό οπερόφιλο, από τον καναπέ μας και να πάμε να δούμε τη Σόντρα [Sondra Radvanovsky] και τη Τζόις [Joyce DiDonato] ως Νόρμα και Ανταλτζίζα, πρέπει να μας δώσουν το κάτι παραπάνω, αλλιώς δουλεύει πιονεράκι, dim all the lights και Λαγκαβούλιν.
Και επειδή αυτό το κάτι παραπάνω είναι αδύνατον να είναι φωνητικό (ποιες να συγκριθούν με τα δίδυμα Κάλλας + Στινιάνι, Σάδερλαντ + Χορν, Καμπαγιέ + Κοσσόττο; γελάει ο κόσμος· όσο για Πολλιόνε και Οροβέζο σαν τους χθεσινούς, πέντε στον παρά), δεν μπορεί παρά να είναι υποκριτικό και κινησιολογικό, ηθοποιία ισάξια των καλύτερων κινηματογραφικών ηθοποιών (κάτι ούτως ή άλλως απαραίτητο, αφού πολλές παραστάσεις κυκλοφορούν οπτικά πλέον, με γκρο πλαν και τέτοια). Μα αυτό, τη στιγμή που απαγορεύεται να τους ξεφύγει το παραμικρό ποίκιλμα, το δε π.χ. μεσαίο λα πρέπει να εκπεμφθεί ακριβώς στα 440 Hz και όχι δέκα πάνω – δέκα κάτω, απαιτεί υπερανθρώπους, θα πει κάποιος· ακριβώς: τέτοιοι είναι οι σημερινοί μονωδοί.
Δεν μπορώ να εκτιμήσω πόσο έγκυρη είναι η κατάθεση της Λόττε Λένυα ότι θα προτιμούσε να τραγουδήσει και τις τρεις Βρουνχίλδες διαδοχικά παρά τη Νόρμα. Αν κρίνω πάντως από τα λεγόμενα της ίδιας της Σόντρα σε σχετική συνέντευξή της, ίσως θα προτιμούσε κι εκείνη να ερμηνεύσει και τις τρεις βασίλισσες των Τυδώρ διαδοχικά παρά τη Νόρμα. Σε κάθε περίπτωση, αξιοποιώντας τα, καταρχήν ελαττώματα, της κάπως ένρινης και ελαφρά λυγμικής φωνής της, έδωσε μιαν αξιοπρόσεκτη ερμηνεία.
Γίνεται, στην πρώτη σου κιόλας εμφάνιση σ’ ένα ρόλο μάλλον δευτερεύοντα και μονόχορδο, που εξ υποθέσεως είναι υποστηρικτικός και στη σκιά του υπέρλαμπρου πρωταγωνιστή (Αμπιγκαΐλε, Ελιζαμπέττα, Νόρμα), να τον διευρύνεις δραματουργικά και να τον αναπροσδιορίσεις ερμηνευτικά; Αν είσαι η Τζέιμι [Jamie Barton] (Φενένα στον ‘Ναμπούκο’), η Ελίνα [Elīna Garanča] (Σάρα στο ‘Ρομπέρτο Ντεβερέ’) ή η Τζόις (Ανταλτζίζα στην περι ης ο λόγος παράσταση), ναι, γίνεται.
Ο Μπελλίνι συνέθεσε αυτό το ανυπέρβλητο αριστούργημα στα 30 του· αν ζούσε περισσότερο από 34 χρόνια, ποιος ξέρει τι ακόμα θα έγραφε ο συνθέτης της ‘Υπνοβάτιδος’, των ‘Πουριτανών’ και του ‘Πειρατή’.
Ας δούμε όλη τη σκηνή στην αρχή της δεύτερης πράξης με τις Νόρμα και Ανταλτζίζα, εδώ το πρώτο μέρος, Me chiami, o Norma? κλπ., και εδώ το δεύτερο μέρος (οι βιαστικοί ας δουν μόνο αυτό), το ντουέτο Mira, o Norma και η καμπαλέτα Sì, fino all’ore estreme, σε μια εκτέλεση που μου αρέσει πολύ, με τις Θεοδοσίου και Κοστέα, από την Επίδαυρο το 2010, ακριβώς πενήντα χρόνια μετά την εμφάνιση εκεί της Μαρίας. (Αλήθεια, πόσο τσάκαλος πρέπει να ήταν αυτή η Μορφονιού για να παίξει, κατόπιν βέβαια σκληρών ωντισιόν και όχι επειδή ίσχυε (και) το πρώτο συνθετικό του επωνύμου της, δίπλα στην Κάλλας ως Ανταλτζίζα στη ‘Νόρμα’ της Επιδαύρου το 1960 όταν η Λατσαρίνι παρουσίασε κώλυμα;) Τεχνικά καλύτερες εκτελέσεις μπορεί να προταθούν· ευγενέστερες, γηινότερες, συγκινητικότερες και τρυφερότερες, δύσκολα. Όσες φορές και να το δω, λατρεύω το 4’17” στο δεύτερο βίντεο, που η Τσέλια έχει σχηματίσει ήδη με τα χείλη το ch τού Cedi, deh cedi και αναβάλλει την εκφορά του, γιατί το κοινό έχει ξεσπάσει σε χειμαρρώδη χειροκροτήματα. Εντάξει, κανονικά δεν χειροκροτάμε στη μέση -βλέπε π.χ. αυτή την εκτέλεση με τη Σόντρα και την Κάτια [Ekaterina Gubanova], 10’43”, όπου πάει σερί, όπως το θέλει ο συνθέτης-, όμως στο συγκεκριμένο σημείο, ακόμα και στη Σκάλα του Μιλάνου γίνεται κάποτε εξαίρεση.
Επόμενο, σύντομα: η Μπάλτσα ως Κλυταιμνήστρα στην ‘Ηλέκτρα’ του Στράους, στα εγκαίνια της Νέας Λυρικής.
October 11th, 2017 at 11:41 pm
11-10 Κι έπειτα το γνωστό κσταστροφικό τρολ μας μαλλώνει όταν λέμε πως η εκτέλεση του Β. Παπακωνσταντίνου απλώς υπάρχει και μας κατηγορεί για ξενομανείς σε άλλο σχόλιο. Ωραία η έμμεση απάντηση που δόθηκε.